Διατάξεις για την εξυγίανση των υπερχρεωμένων δήμων και περιφερειών όπως είχε ανακοινώσει το myota.gr συμπεριέλαβε στο νέο πολυνομοσχέδιο το Υπ. Εσωτερικών και όπως υποστηρίζει η βελτίωση του θεσμικού πλαισίου της εξυγίανσης των δήμων και των περιφερειών κατευθύνεται κυρίως προς την ουσιαστική και παράλληλα ευέλικτη στήριξη των υπερχρεωμένων δήμων και περιφερειών έτσι ώστε να διαχειρίζονται με την συνδρομή των χρηματοπιστωτικών δομών το χρέος τους, να το εξυπηρετούν αξιόπιστα χωρίς παράλληλα να αναστέλλουν κρίσιμες προς τους πολίτες λειτουργίες τους. Στόχος των προτεινομένων διατάξεων είναι να καταστήσουν το πρόγραμμα εξυγίανσης πραγματικό εργαλείο ανάκαμψης και αναγέννησης των υπερχρεωμένων δήμων και περιφερειών, συμμορφούμενο σε δεσμεύσεις του μεσοπρόθεσμου προγράμματος δημοσιονομικής εξυγίανσης. Ειδικότερα με τις προτεινόμενες διατάξεις ρυθμίζονται τα ακόλουθα:
Με τη ρύθμιση της παραγράφου 1 καθίσταται δυνατή η δανειοδότηση για την εξόφληση χρεών που προέρχονται από κάθε μορφής δαπάνες. Η συμπερίληψη και των λοιπών χρεών πλην των προερχομένων από δαπάνες επενδύσεων ισχύει μόνο για όσα έχουν γεννηθεί ως χρέη μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2011, έτσι ώστε να αναγκαστούν οι ΟΤΑ να περιορίσουν την υπερχρέωση και να εξυγιάνουν τα οικονομικά τους.
Με την διάταξη της παραγράφου 2 παρέχεται στους δήμους και στις περιφέρειες που δεν μπορούν να ισοσκελίσουν τους προϋπολογισμούς τους λόγω υπερχρέωσης και εφόσον έχουν εξαντλήσει κάθε δυνατότητα περιορισμού των επενδυτικών δαπανών τους να εγγράψουν και εν συνεχεία να συνάψουν δάνειο με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων ή με πιστωτικά ιδρύματα. Για την λήψη του δανείου οφείλουν να υποβάλλουν Σχέδιο Οικονομικής Υποστήριξης, το οποίο ελέγχεται από την Ελεγκτική Επιτροπή του άρθρου 262 του ν.3852/2010. Προκειμένου να καταστεί δυνατή η εφαρμογής της διαδικασίας της παρούσας παραγράφου δεν απαιτείται η συνδρομή των προϋποθέσεων του άρθρου 264 του ν.3852/2010.
Η ρύθμιση της παραγράφου 3 εισάγεται, προκειμένου να μειωθεί το επιτόκιο των δανείων των ΟΤΑ πρώτου και δεύτερου βαθμού και των νομικών τους προσώπων δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου, που συνήφθησαν με νόμο με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και των οποίων το επιτόκιο δανεισμού είναι συνδεδεμένο με το επιτόκιο των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου δεκαετούς διάρκειας. Λόγω της οικονομικής κρίσης και της ανόδου των επιτοκίων των 10ετών ομολόγων, το επιτόκιο των δανείων αυτών είναι σήμερα δυσβάσταχτο για τους ΟΤΑ. Με την ανωτέρω διάταξη το επιτόκιο των δανείων αποσυνδέεται από αυτό των ομολόγων και ανακαθορίζεται με απόφαση του ΔΣ του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων.
Η διάταξη της παραγράφου 4 προτείνεται προκειμένου να επιταχυνθεί η διαδικασία εξυγίανσης των ΟΤΑ.
Με την παράγραφο 5 παρατείνεται η προθεσμία της περίπτωσης γ΄ του άρθρου 49 του ν.3943/2011, έτσι ώστε να καταστεί δυνατή η ρύθμιση των δανείων των ΟΤΑ και των νομικών τους προσώπων κατά τις διατάξεις του παρόντος άρθρου. Η προθεσμία λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2011 και με την προτεινόμενη διάταξη παρατείνεται κατά ένα εξάμηνο.
Η ρύθμιση της παραγράφου 6 κρίνεται απαραίτητη, δεδομένου ότι αρκετοί πρωτοβάθμιοι ΟΤΑ δεν θα έχουν ψηφισμένους και εγκεκριμένους προϋπολογισμούς από την αρχή του οικονομικού έτους 2012 και θα προσφύγουν στην εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 160 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, περί διάρκειας της ισχύος του προϋπολογισμού, προκειμένου να προβούν σε δαπάνες. Ειδικότερα στο άρθρο αυτό προβλέπεται μεταξύ άλλων η δυνατότητα πληρωμής για το πρώτο τρίμηνο του έτους των υποχρεωτικών δαπανών του άρθρου 158 του ιδίου Κώδικα, το οποίο συμπληρώνουμε με τις δαπάνες εκείνες, οι οποίες εάν δεν πραγματοποιηθούν, θα προκαλέσουν κοινωνική αναστάτωση και θα οδηγήσουν σε ακόμη χειρότερη οικονομική κατάσταση πολλούς ιδιώτες (εργολήπτες, προμηθευτές κλπ) που συναλλάσσονται με τους δήμους, εμφανίζοντας τους ΟΤΑ χρεωμένους, παρά το γεγονός ότι μπορεί να υπάρχουν οι σχετικές πιστώσεις διαθέσιμες για την εξόφληση αυτών των οφειλών και αυξάνοντας επιπλέον το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης.
Με την προτεινόμενη διάταξη της παραγράφου 7 εναρμονίζεται και απλοποιείται το καθεστώς και η διαδικασία απόδοσης στους Δήμους των εσόδων του άρθρου 259 του ν.3852/2010, με αυτά του άρθρου 260 που αφορούν στις Περιφέρειες.
Την τελευταία τριετία, ο νομοθέτης έχει παρατείνει τις συμβάσεις μεταφοράς των μαθητών προκειμένου να καταστεί δυνατή έως την σύναψη νέων συμβάσεων η απρόσκοπτη μεταφορά των μαθητών. Σε αρκετές περιπτώσεις οι νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις και κατά το τρέχον έτος οι περιφέρειες δεν κατόρθωσαν εντός των οριζομένων προθεσμιών να συνάψουν νέες συμβάσεις ή οι συναφθείσες συμβάσεις δεν είχαν εγκριθεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο με αποτέλεσμα οι δικαιούχοι κάτοχοι των παρεχομένων μεταφορικών μέσων να μην έχουν πληρωθεί. Με την προτεινόμενη ρύθμιση της παραγράφου 8 παρέχεται το δικαίωμα στον Γενικό Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης με διαπιστωτική του πράξη να βεβαιώσει την πραγματική μεταφορά των μαθητών αλλά και το ύψος της δαπάνης δηλαδή να διαπιστώσει ότι η μεταφορά έχει ήδη συντελεστεί και συνεπώς οι αντίστοιχες δαπάνες θεωρούνται νόμιμες.
Με την προτεινόμενη διάταξη της παραγράφου 9 αποσαφηνίζεται ότι νομίμως αποδόθηκαν τα χρηματικά ποσά που έχουν κατανεμηθεί έως την 31.12.2010, στους Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, ως ποσοστό των τελών κυκλοφορίας αυτοκινήτων.
Η απόδοση των ανωτέρω ποσών έγινε δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 34 του ν. 3697/2008, με την οποία αυξήθηκε από την 1-1-2009, το ποσοστό από τα τέλη κυκλοφορίας που αποτελούσε πόρο των Κ.Α.Π. από 50% σε 90%. Η αύξηση αυτή έγινε προκειμένου να καλυφθεί το κόστος μεταφερθεισών κρατικών αρμοδιοτήτων προς τους ανωτέρω οργανισμούς. Από την έναρξη ισχύος των διατάξεων του άρθρου 259 «Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι Δήμων» του ν. 3852/2010, καθώς και της παρ. 3 του άρθρου 17 του ν. 3888/2010, ήτοι την 1-1-2011 και εφεξής, τα τέλη κυκλοφορίας δεν αποτελούν πλέον πόρο των Κ.Α.Π.
Με τον τρόπο αυτό, αίρονται τυχόν νομικές επιφυλάξεις ως προς τη νομιμότητα απόδοσης των χρηματικών ποσών που έχουν κατανεμηθεί στους Ο.Τ.Α. έως την 31-12-2010, δυνάμει των προαναφερόμενων διατάξεων του ν. 3697/2008.
Με τη διάταξη της παραγράφου 10 ρυθμίζεται το θέμα της εκλογής νέων διοικητικών συμβουλίων στους υφιστάμενους Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων κατά το υπόλοιπο της μεταβατικής περιόδου έως την συγχώνευσής τους στον νέο ενιαίο ΦΟΔΣΑ. Με το καταργούμενο τελευταίο εδάφιο της παρ.4 του άρθρου 104 του ν.3852/2010 παρατάθηκε η θητεία των διοικητικών συμβουλίων που είχαν εκλεγεί πριν την 1.1.2011 με αποτέλεσμα να καθίσταται αδύνατη η λειτουργία τους δεδομένου ότι τα περισσότερα των μελών δεν είναι πλέον αιρετοί.
Με την προτεινόμενη διάταξη οι δήμοι οφείλουν να ορίσουν νέους αντιπροσώπους και να συγκροτηθεί το διοικητικό συμβούλιο κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 246 του ν.3463/2006 και την συστατική πράξη (ανάλογα εάν είναι σύνδεσμοι ή ανώνυμες εταιρίες). Ως προς τον αριθμό των αντιπροσώπων ισχύει όμως ο αριθμός που προέκυπτε από τους πρώην ΟΤΑ που τώρα είναι δημοτικές ενότητες και συνεπώς το κάθε δημοτικό συμβούλιο θα πρέπει να ορίσει τόσους αντιπροσώπους όσους αντιστοιχούν στο σύνολο των αντιπροσώπων των ΟΤΑ που συγχωνεύθηκαν. Για την αντιπροσωπευτικότερη εκπροσώπηση κάθε δήμου μέλους του ΦΟΔΣΑ προβλέπεται η συμμετοχή και αντιπροσώπων που εκλέγονται από την μειοψηφία του δημοτικού συμβουλίου.
