Δημοσιεύτηκαν πρόσφατα στους The Guardian του Λονδίνου οι επιδόσεις πολλών ευρωπαϊκών πόλεων στην πολιτική τους για την μετακίνηση με το ποδήλατο. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η προώθηση του ποδηλάτου στις σύγχρονες ευρωπαϊκές πόλεις έχουν γίνει βασικός πυλώνας για την λύση των κυκλοφοριακών προβλημάτων και η βιώσιμη κινητικότητα βασική πολιτική επιδίωξη.
Υπάρχουν πολλά παραδείγματα στην ηπειρωτική Ευρώπη πολύ επιτυχημένων πολιτικών για το ποδηλασία. Όλες οι πόλεις που αναφέρονται παρακάτω αφήνουν περιθώριο για ουσιαστικές συγκρίσεις με πόλεις της Ελλάδας όσον αφορά το μέγεθος και τη γεωγραφία, αποδεικνύοντας ότι η καθιέρωση του ποδηλάτου μπορεί να επιτευχθεί σε μεγάλες, μεσαίες και μικρότερες πόλεις.
Στόχος για μια ανεκτή βιώσιμη κινητικότητα είναι το 20% των μετακινήσεων καθημερινά μέσα στην πόλη, να γίνεται με το ποδήλατο.
Σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά της πολιτικής που ασκείται σε κάθε πόλη από τις παραπάνω, για την επιτυχία απαιτείται πειθώς, ενσωμάτωση, αγωγή, στοχοπροσήλωση και θέληση.
Στη The Guardian αναφέρεται ιδιαίτερα το παράδειγμα του Freiburg της Γερμανίας
Η πολιτική για το περπάτημα και το ποδήλατο στο Φράιμπουργκ αποκαλύπτει μερικές βασικές αρχές και δημιουργεί δυσάρεστα στοιχεία για τους ηγέτες και τους εμπειρογνώμονες σε άλλες πόλεις στην πολιτική των μεταφορών.
Η πόλη έχει σαφείς διαχωρισμούς ποδηλατόδρομων για να δώσει στους ποδηλάτες ένα χώρο και μια αίσθηση ασφάλειας, ενώ στα μέσα σταθερής τροχιάς, υπάρχει άφθονος χώρος αποθήκευσης του ποδηλάτου. Υπάρχουν 9.000 χώροι στάθμευσης ποδηλάτου σε όλη την πόλη. Η πόλη έχει μια πολιτική σχεδιασμού επέκτασης όπου οι περισσότεροι χώροι εξυπηρέτησης βρίσκονται σε μικρή απόσταση με τα πόδια.
Υπάρχει επίσης ένα υψηλό επίπεδο συνδεσιμότητας και διαπερατότητας ποδηλατόδρομων και απλών δρόμων, έτσι ώστε συνυπολογίζονται στο σχεδιασμό η μηχανική και οι υψομετρικές διαφορές. Υπάρχουν πολιτικές μείωσης της κυκλοφορίας κατά την εργασία, συμπεριλαμβανομένων των υψηλών τελών στάθμευσης και τα ελκυστικά κίνητρα στα μέσα μαζικής μεταφοράς.
Η μέση ετήσια δαπάνη για τις εγκαταστάσεις ποδηλάτου από το 1976 μέχρι σήμερα ήταν 836.000 € και το σχέδιο ανάπτυξης της κυκλοφορίας ως το 2020 έχει μια λίστα μέτρων υποδομής για το ποδήλατο με διαθέσιμο προϋπολογισμό 8,9 εκατ. €.
Το παράδειγμα της Κοπεγχάγης
Η προσέγγιση της Κοπεγχάγης για το ποδήλατο είναι παρόμοια με το Freiburg, και υιοθετεί μια ευρεία ολοκληρωμένη προσέγγιση που έχει ως στόχο να παροτρύνει τους πολίτες στην χρήση του ποδηλάτου. Ορισμένα από τα βασικά μέτρα περιλαμβάνουν 300kms διαχωρισμένων ποδηλατόδρομων, συνήθως και στις δύο πλευρές των κύριων δρόμων και συνήθως δύο μέτρα πλάτος, ενώ οι ποδηλατόδρομοι συντηρούνται τακτικά.
Οι ποδηλάτες ενθαρρύνονται επίσης να χρησιμοποιούν μονόδρομους να αποφεύγονται οι άσκοπες παρακάμψεις και υπάρχει και σύστημα αναγνώρισης μέσω ραδιοσυχνοτήτων που χρησιμοποιείται για να εντοπίζει και να παρακολουθεί κλεμμένα ποδήλατα.
Το Πανεπιστήμιο Groningen της Ολλανδίας
Στο Groningen, το 37% του συνόλου των μετακινήσεων γίνεται με το ποδήλατο και μπορεί να διεκδικήσει ένα μεγαλύτερο επίπεδο επιτυχίας από αυτό του Φράιμπουργκ ή της Κοπεγχάγης, ακόμη και αν η βιβλιογραφία κυριαρχείται από τις δύο μη-ολλανδικές ιστορίες επιτυχίας.
Στο Groningen η κυκλοφορία των ποδηλάτων στην πόλη αποτελούσε κεντρική πολιτική για πολλά χρόνια και είναι πλήρως ενσωματωμένη στο σύνολο της κίνησης και των μεταφορών με κατεύθυνση τη μείωση των μετακινήσεων με το αυτοκίνητο πριν την υιοθέτηση της εναλλακτικής κίνησης με το ποδήλατο.
Το Groningen είναι μια συμπαγής πόλη και το σύστημα σχεδιασμού διατηρεί αυτή τη φυσιογνωμία, έτσι ώστε οι αποστάσεις που πρέπει να διανύθούν είναι σύντομες με κυρίαρχες τις ποδηλατοδιαδρομές. Επιπλέον, το Groningen χωρίζεται σε τεταρτημόρια και η κυκλοφορία των αυτοκινήτων δεν επιτρέπει να περάσουν από το ένα τεταρτημόριο στο άλλο. Η διέλευση όμως των ποδηλάτων επιτρέπεται και αυτό σημαίνει ότι οι μετακινήσεις με το ποδήλατο είναι ταχύτερες από ότι με το αυτοκίνητο. Οι δαπάνες για τα ποδήλατα είναι επίσης σε πολύ υψηλότερο επίπεδο από τις περισσότερες πόλεις της Ευρώπης και στο διάστημα 2007-2010 περνούν τα € 10,1 εκ. ευρώ.
Το Lund, της Σουηδίας
Το Lund είναι μια μικρή πόλη στη νότια Σουηδία. Έχει την υψηλότερη κατανομή μεταξύ των μεταφορικών μέσων για το ποδήλατο με 43% από όλες τις πόλεις της λίστας που δημοσιεύει η The Guardian. Ολη η στρατηγική της πόλης έχει ως στόχο τη μείωση των μετακινήσεων με αυτοκίνητο και δεν σημειώθηκε καμία αύξηση τα τελευταία 10 χρόνια. Υπάρχουν 5.000 σταθμοί στάθμευσης ποδηλάτου, 160 Χ.μ. ποδηλατόδρομων και έντονη σήμανση αποκλειστικής διέλευσης ποδηλάτου για την πλειοψηφία των μονόδρομων. Το Lund είναι πλήρως δεσμευμένο στην εθνική σουηδική πολιτική για την οδική ασφάλεια η οποία έχει θέσει ως στόχο την εκμηδένιση των θανάτων και σοβαρών τραυματισμών στους δρόμους.
Ετσι μέσα από την συλλογή των στοιχείων και των επιδόσεων η The Guardian αποκαλύπτει τα κοινά στοιχεία που έχουν οι πόλεις που πέτυχαν στην πολιτική των ανταλλακτικών μετακινήσεων.
Οι επιτυχημένες πόλεις έχουν πολλά πράγματα κοινά: πολύ υψηλής ποιότητας υποδομές για το ποδήλατο και μια απόλυτα ολοκληρωμένη αντίληψη για τις μεταφορές που βασίζονται στη μείωση της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων και την αύξηση της ποδηλασίας, του περπατήματος και των μέσων μαζικής μεταφοράς. Αυτό σημαίνει σταθερά υψηλά επίπεδα δαπανών.
