Φουντώνει πάλι το κίνημα για τις κεραίες

Θέμα που φουσκώνει πάλι αποτελούν οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας ή αλλιώς σταθμοί βάσης καθώς πυκνώνουν οι καταγγελίες πολιτών από τις γειτονιές για παράνομες εγκαταστάσεις κυρίως γύρω από σχολεία σε απόσταση μικρότερη των 300 μέτρων που αποτελεί και το ελάχιστο επιτρεπόμενο όριο.
Οι κάτοικοι ανακαλύπτουν μόνοι τους κατασκευές καλυμμένων κεραιών και δημιουργούν μικρά κινήματα με πρώτον αποδέκτη το δήμο που δεν έχει μεν καμία δικαιοδοσία, είναι όμως η πιο κοντινή προς τον πολίτη μορφή εξουσίας.

Δυστυχώς δεν υπάρχουν χάρτες που να δείχνουν το που είναι εγκατεστημένες οι κεραίες, αν και η πολεοδομία έχει υποχρέωση να ενημερώνει το δήμο όταν δίνει άδειες.

Ο Δήμος δεν έχει δικαιοδοσία, έχει όμως αρμοδιότητα να προστατεύσει την υγεία των κατοίκων. Εχει την δυνατότητα να απαιτήσει να ενημερωθεί το που υπάρχουν κεραίες στα διοικητικά του όρια, όπως και έχει την δυνατότητα να κάνει ασφαλιστικά μέτρα για μια παράνομη κεραία ή να παραπέμψει το θέμα στην Περιφέρεια για ανάκληση της άδειας.

Οι βασικοί Νόμοι που ρυθμίζουν την αδειοδότηση των κατασκευών κεραιών είναι ο Ν. 2801/2000  σε συνδυασμό με το Ν. 4070/2012  για τις Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες και το Ν.4053/2012  (άρθρο 31 αυτού).

Σύμφωνα με το νόμο 4070/2012, «Ρυθμίσεις Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών, Μεταφορών, Δημοσίων Έργων και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 82/Α/10-04-2012) αρμόδια αρχή για την αδειοδότηση των κατασκευών κεραιών στην ξηρά, όπως ορίζεται στο Ν.2801/2000, συμπεριλαμβανομένων των κατασκευών κεραιών των ραδιοτηλεοπτικών σταθμών – πλην αυτών που αφορούν τα πάρκα κεραιών –  είναι η ΕΕΤΤ.

Οι διαδικασίες και τα απαιτούμενα για τη χορήγηση άδειας κατασκευής κεραίας δικαιολογητικά εξειδικεύονται στην απόφαση ΕΕΤΤ ΑΠ 661/2/19-7-2012 «Κανονισµός Αδειών Κατασκευών Κεραιών στην Ξηρά» (ΦΕΚ 2529/Β/17-9-2012) που εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 12 εδάφιο λα’ και της παρ. 17 του άρθρου 30 του Ν. 4070/2012.
http://www.eett.gr/opencms/export/sites/default/EETT/Electronic_Communications/Antenna_Mast_Systems/FEK2529B2012.pdf

Η υπ’ Αριθ. 53571/3839/2000 ΚΥΑ για τα «Mέτρα προφύλαξης του κοινού από τη λειτουργία κεραιών εγκαταστημένων στην ξηρά» (ΦΕΚ 1105/Β/6-9-2000) καθορίζει τα όρια για την ασφαλή έκθεση του κοινού στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που εκπέμπουν οι κεραίες, θεσπίζοντας «βασικούς περιορισμούς» έκθεσης σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία και επίπεδα αναφοράς, ενώ  σε συνδυασμό με τις προβλέψεις του άρθρου  30 του Ν. 4070/2012 καθορίζει τα όρια που θα πρέπει να τηρούνται στους ελεύθερα προσπελάσιμους από το γενικό πληθυσμό χώρους γύρω από τις κατασκευές κεραιών.
http://www.eett.gr/opencms/export/sites/default/EETT/Electronic_Communications/Antenna_Mast_Systems/FEK1105B2000.pdf

Για τη νόμιμη εγκατάσταση και λειτουργία μιας κατασκευής κεραίας απαιτούνται σύμφωνα με το Ν. 4070/2012 οι κάτωθι γνωματεύσεις, άδειες, εγκρίσεις:
1    Θετική γνωμάτευση της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας
2    Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων από την οικεία Γενική Γραμματεία Περιφέρειας ή υπαγωγή της κατά περίπτωση κατασκευής κεραίας στις Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις σύμφωνα με την κείμενη περιβαλλοντική νομοθεσία
3    Θετική γνωμάτευση της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ) για την τήρηση των ορίων ασφαλούς έκθεσης του κοινού σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία
4    Έγκριση από την αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία, για την τοποθέτηση της κεραίας και των σχετικών συναφών κατασκευών
5    Άδεια κατασκευής κεραίας που χορηγείται από την ΕΕΤΤ, η αρμοδιότητα της οποίας αφορά κυρίως την σκοπιμότητα του τηλεπικοινωνιακού μέρους της εγκατάστασης λαμβάνοντας υπόψη τα υφιστάμενα δικαιώματα χρήσης συχνοτήτων
6    Άλλες εγκρίσεις που τυχόν απαιτούνται κατά περίπτωση ανάλογα με τη θέση εγκατάστασης της κατασκευής κεραίας

Στις περιπτώσεις όπου υπάρχει σε ισχύ δικαστική απόφαση επί των ασφαλιστικών μέτρων ή έχει εκδοθεί προσωρινή διαταγή για αναστολή της άδειας λειτουργίας μιας κατασκευής κεραίας, η συγκεκριμένη κεραία δεν θα πρέπει να λειτουργεί. Η ΕΕΤΤ διενεργεί ελέγχους για τις συγκεκριμένες περιπτώσεις και αν διαπιστωθεί η μη συμμόρφωση της εταιρείας με τη δικαστική απόφαση, η ΕΕΤΤ καλεί την εταιρεία σε ακρόαση.
 
Με τη δημοσίευση του Νόμου 3431/2006, τα όρια για την ασφαλή έκθεση του κοινού σε ακτινοβολία έγιναν αυστηρότερα και διατηρήθηκαν με το Νόμο 4070/2012. Συγκεκριμένα, δεν πρέπει να υπερβαίνουν το 70% των τιμών που καθορίζονται στη σχετική νομοθεσία για τα μέτρα προφύλαξης του κοινού από τη λειτουργία κεραιών εγκατεστημένων στη ξηρά (άρθρα 2-4 ΚΥΑ 53571/3839/6.9.2000). Επισημαίνεται ότι προ του Ν.3431/2006 ίσχυε το 80% των αντίστοιχων τιμών.

Στις περισσότερες περιπτώσεις καταγγελιών έχουμε κεραίες κοντά σε σχολεία.
Βάσει του Ν.4070/2012, και παλαιότερα του Ν.3431/2006, σε περίπτωση εγκατάστασης κατασκευής κεραίας σε απόσταση μέχρι 300 μέτρων από την περίμετρο κτιριακών εγκαταστάσεων βρεφονηπιακών σταθμών, σχολείων, γηροκομείων και νοσοκομείων, τα όρια για την ασφαλή έκθεση του κοινού γίνονται ακόμα αυστηρότερα και απαγορεύεται να υπερβαίνουν το 60% των τιμών που καθορίζονται στη σχετική νομοθεσία (άρθρα 2-4 ΚΥΑ 53571/3839/6.9.2000).

Το πρόβλημα όμως είναι αθροιστικό στα ηλεκτρομαγνητικά πεδία.
Η εγκατάσταση περισσότερων της μίας κεραιών σε γειτονικά κτίρια επιτρέπεται, δεδομένου ότι τηρούνται οι θεσμοθετημένες προδιαγραφές και εξασφαλίζεται η συμμόρφωση με τα όρια ασφαλούς έκθεσης του κοινού σε ακτινοβολία (ΚΥΑ 53571/3839/6.9.2000, άρθρο 30 Ν. 4070/2012).
Σύμφωνα με την νομοθεσία, η μελέτη ηλεκτρομαγνητικών ακτινοβολιών των κεραιοσυστημάτων που υποβάλλει ο υπεύθυνος για την εγκατάσταση και λειτουργία της κεραίας, λαμβάνει υπόψη της την επιβάρυνση από άλλους γειτονικούς σταθμούς που ενδεχομένως βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των 50 μέτρων.

Η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ), είναι υπεύθυνη για τον έλεγχο της τήρησης των ορίων ασφαλούς έκθεσης του κοινού σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία.(βλ ερ. 1 ).
Η ΕΕΑΕ, βάσει της κείμενης νομοθεσίας (παρ. 2 αρθρ. 30 Ν. 4070/2012), έχει την υποχρέωση να ελέγχει είτε δια των οργάνων της ή με ειδικά εξουσιοδοτημένα συνεργεία την τήρηση των ορίων ασφαλούς έκθεσης του κοινού σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία από τις κατασκευές κεραιών για τις οποίες απαιτείται άδεια σύμφωνα με το στοιχείο Α΄ της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 2801/2000 (Α΄ 46).:
α) αυτεπαγγέλτως και κατά τρόπο δειγματοληπτικό, ετησίως σε ποσοστό 20% τουλάχιστον των αδειοδοτημένων από την ΕΕΤΤ κεραιών που λειτουργούν εντός σχεδίου πόλεως,
β) κατόπιν αίτησης εκ μέρους της ΕΕΤΤ ή οποιουδήποτε φυσικού ή νομικού προσώπου, που έχει έννομο συμφέρον, εντός είκοσι εργάσιμων ημερών από την υποβολή του σχετικού αιτήματος. Στην περίπτωση αυτή, η ΕΕΑΕ υποχρεούται να γνωστοποιεί αμέσως τα αποτελέσματα του ελέγχου στον αιτούντα και στον κάτοχο της κατασκευής κεραίας.  

Εδώ μπορείτε να δείτε το χάρτη κεραιών στην Ατιτκή που όπως διαπιστώσαμε δεν είναι επικαιροποιημένος.
https://keraies.wordpress.com/χρυσή-λίστα-κεραιών/

Το μεγάλο βέβαια ερώτημα που μπαίνει σε εκατοντάδες ημερίδες που διοργανώνονται είναι αν και κατά πόσο η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία είναι επιβλαβής για τον άνθρωπο.
Τουλάχιστον 5 επιδημιολογικές έρευνες έχουν συνδέσει την παρουσία κεραιών κινητής τηλεφωνίας με την σημαντική επιδείνωση της υγείας του γειτονικού πληθυσμού:
7    στο Ισραήλ: 300% αύξηση των καρκίνων (900% για τις γυναίκες) σε απόσταση 350 μ.(Wolf [iv])
8    στη Γερμανία: περισσότεροι καρκίνοι και γρηγορότερη εμφάνιση τους (8 χρόνια νωρίτερα) για αυτούς διέμεναν σε απόσταση 400 μ. από κεραίες κινητής τηλεφωνίας για 10 χρόνια[v]
9    στην Ισπανία : αϋπνία, πονοκέφαλοι, αδυναμία συγκέντρωσης, απώλεια μνήμης, διαταραχές όρασης και ακοής, ναυτία, ευερεθιστότητα, δερματικά καρδιοαγγειακά και κινητικά προβλήματα σε απόσταση 300 μ. (Santini [vi],[vii])
10    στην Ολλανδία: αύξηση πονοκεφάλων, πόνου και ναυτίας[viii]
11    στην Ισπανία: σημαντικότερες επιδράσεις η κατάθλιψη, η κούραση, η αϋπνία, η δυσκολία συγκέντρωσης και τα καρδιαγγειακά προβλήματα (Oberfeld [ix])
Στη Βραζιλία: το 80% των θανάτων από καρκίνο στο Belo Horizonte καταγράφηκε σε απόσταση 500 μέτρων από κεραίες κινητής τηλεφωνίας (Dode)

Επίσης, τα άγρια είδη είναι γνωστό ότι εγκαταλείπουν τις περιοχές όπου τοποθετούνται κεραίες κινητής τηλεφωνίας.

Αν και όλες αυτές οι μελέτες δεν θεωρούνται επιστημονικά επαρκείς, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τις έλαβε υπόψη για να ορίσει τα ανώτατα επιτρεπόμενα όρια.

Το μεγάλο ζήτημα που μπαίνει όμως είναι οι βλαβερές συνέπειες από μια κεραία ή από το ίδιο το κινητό. Μήπως τελικά μας συμφέρει να υπάρχουν πολλές κεραίες για να λειτουργούν τα κινητά μας σε χαμηλή ένταση;

Η αύξηση του αριθμού των κεραιών κινητής τηλεφωνίας σε μια περιοχή, σημαίνει ότι αυτές θα εκπέμπουν με χαμηλότερη ισχύ για να καλύψουν την ίδια ζήτηση.
Επίσης, το κινητό μας τηλέφωνο θα έχει καλύτερο σήμα και θα μας επιβαρύνει λιγότερο όταν μιλάτε σε αυτό.
Ωστόσο, αυξάνονται οι πιθανότητες να βρίσκεστε κοντά σε μια κεραία και να δεχόμαστε αθροιστικά μεγαλύτερη ποσότητα ακτινοβολίας αφού οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας εκπέμπουν ασύρματο σήμα 24 ώρες το 24ωρο.

Οι συσκευές κινητής τηλεφωνίας είναι δέκτες και πομποί ραδιοκυμάτων χαμηλής ισχύος με μέση ισχύ εκπομπής από 0,125W έως 0.250W. Ο σχεδιασμός τους γίνεται με αυστηρές προδιαγραφές έτσι ώστε κατά τη λειτουργία τους, να μην ξεπερνούν τα όρια που έχει θέσει η I.C.N.I.R.P. Επίσης, οι κατασκευάστριες εταιρίες κινητών τηλεφώνων, φροντίζουν έτσι ώστε τα κινητά τηλέφωνα να χρησιμοποιούν τη λιγότερη δυνατή απαιτούμενη ισχύ για τη συνεργασία τους με τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας. Όπως και στις κεραίες, η ένταση του ηλεκτρομαγνητικού πεδίου (επομένως και η έκθεση του χρήστη) ελαττώνεται ταχύτατα καθώς αυξάνεται η απόσταση από τη συσκευή. Έτσι, η έκθεση ενός χρήστη που έχει τοποθετημένο το τηλέφωνό του στα 10 εκατοστά από το κεφάλι του (χρησιμοποιώντας εξάρτημα ανοικτής ακρόασης – hands free), είναι πολύ χαμηλότερη από την έκθεση ενός χρήστη που δεν χρησιμοποιεί το παραπάνω εξάρτημα και έχει τοποθετημένο το τηλέφωνο απ’ ευθείας στο αυτί του. Να τονιστεί ότι τα κινητά τηλέφωνα και οι σταθμοί βάσης, εμφανίζουν πολύ διαφορετική συμπεριφορά όσον αφορά την έκθεση του ανθρώπου σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία. Είναι χαρακτηριστικό ότι η έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία ενός ανθρώπου που χρησιμοποιεί κινητό τηλέφωνο, είναι υψηλότερη από την έκθεση ενός ανθρώπου που δεν χρησιμοποιεί κινητό τηλέφωνο αλλά κατοικεί σε σημείο γειτονικό σε ένα σταθμό βάσης.

Η χώρα μας βρίσκεται στην τέταρτη θέση στην Ευρώπη των «25» με 85 κινητά ανά 100 κατοίκους (το 2002), αφήνοντας πίσω της χώρες όπως η Γαλλία και η Γερμανία και η χώρα που παρουσιάζονται τα περισσότερα κινήματα διαμαρτυριών για να ξηλωθούν οι κεραίες.

Με αυτά τα στοιχεία παίζουν ουσιαστικά όσοι κινητοποιούνται για την κατεδάφιση κάποιας κεραίας και αυτά κούγονται σε κάθε ημερίδα που διοργανώνεται.
Συνήθως οι δήμοι προσφεύγουν στo Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΣΥΠΟΘΑ) για την αποξήλωση μιας κεραίας κινητής.
Ο Δήμαρχος στέλνει επιστολή στην Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ), η οποία παραπέμπει στην Εθνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας και στην Περιφέρεια. Στη συνέχεια, ο δήμαρχος στέλνει επιστολές προς τους παραπάνω αποδέκτες, ενώ στέλνεται και υπηρεσιακό σημείωμα από την νομική υπηρεσία του Δήμου προς την εταιρία στην οποία ανήκει η κεραία. Η Πολεοδομία προχωράει διαδικασίες μερικής ή ολικής ανάκλησης της πολεοδομικής άδειας εγκατάστασης της κεραίας, αν υπάρχει πρόβλημα.
Σημαντικό στοιχείο αποτελεί ο φάκελος που θα συμπληρώσει η Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου.

Στην Περιφέρεια Αττικής αποφασίστηκε από το Περιφερειακό Συμβούλιο η επανεξέταση απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων του Περιφερειάρχη Αττικής για κεραία που βρισκότανε στου Αγίους Αναργύρου ύστερα από αίτηση του δήμου. Το Περιφερειακό Συμβούλιο αιτήθηκε στην Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) την ακύρωση της υπ’ αριθμ. 10707/Φ610 άδειας κατασκευής της 8954 κεραίας σταθμού ξηράς μέχρι τη λήψη νεότερης απόφασης των  αρμόδιων υπηρεσιών.

Τη δρομολόγηση εξάλλου των απαραίτητων ενεργειών ώστε να απομακρυνθεί το σύνολο των κεραιών κινητής τηλεφωνίας που βρίσκονται κοντά σε σχολεία του Δήμου Θερμαϊκού αποφάσισε ομόφωνα το Δημοτικό Συμβούλιο.
Συγκεκριμένα η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου προβλέπει την απομάκρυνση κεραιών κινητής τηλεφωνίας σε άλλους χώρους που θα προταθούν, μακριά από ευαίσθητες περιοχές, ή την αντικατάστασή τους με άλλες χαμηλότερης ισχύος και μικρότερης εμβέλειας ,που βρίσκονται κοντά σε σχολεία, αθλητικούς χώρους, παιδικούς σταθμούς και κατοικημένες περιοχές.  

Σε διάφορους δήμους της Ελλάδας εγκαταστάθηκε το πρόγραμμα ΕΡΜΗΣ όπου 24 ώρες το 24ωρο μετριέται η ακτινοβολία κυρίως στα σχολεία και τα αποτελέσματα αναρτώνται αυτομάτως στο διαδίκτυο. http://www.hermes-program.gr/main.aspx

Διαβάστε εδώ τη νομοθεσία
http://www.eett.gr/opencms/opencms/EETT/FAQS/Antena/index.html#11

Τεχνικά στοιχεία για τις ακρινοβολίες διαβάστε εδώ
http://www.physics4u.gr/faq/radiationcells1.html

Πηγές πληροφόρησης

Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας
http://www.who.int
Διεθνής Επιτροπή Προστασίας από τη Μη-Ιονίζουσα Ακτινοβολία
http://www.icnirp.de
Ανεξάρτητη Ομάδα Ειδικών για τα κινητά τηλέφωνα (Stewart)
http://www.iegmp.org.uk
Εθνικό Συμβούλιο Ραδιολογικής Προστασίας της Μεγάλης Βρετανίας
http://www.nrpb.org
Ένωση GSM
http://www.gsmworld.com/gsmeurope/index.shtml
Φόρουμ κατασκευαστών κινητών τηλεφώνων
http://www.mmfai.org/public/
Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας
http://www.eeae.gr