Σημαντικές διατάξεις για την Τοπική Αυτοδιοίκηση προβλέπει το νομοσχέδιο για την Πολτική Προστασία που βρίσκεται σε διαβούλευση μέχρι τις 13 Ιανουαρίου.
Ιδιαίτερης σημασίας κρίνεται το γεγονός ότι προβλέπεται πλέον η ανάλυση κινδύνων και απειλών ως απαραίτητο προαπαιτούμενο αλλά και συστατικό στοιχείο τόσο για την κατάρτιση του Εθνικού Σχεδιασμού Πολιτικής Προστασίας στο πλαίσιο της Εθνικής Πολιτικής Μείωσης Κινδύνου Καταστροφών όσο και για την εκπόνηση και υλοποίηση των Σχεδίων Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών και Διαχείρισης Συνεπειών. Η ανάλυση αυτή επιτρέπει την ουσιαστική εξειδίκευση των σχεδίων ανάλογα με τον προς αντιμετώπιση κίνδυνο και τις ιδιαιτερότητες κάθε περίπτωσης, ενώ συνακόλουθα διευκολύνει την παροχή κατευθύνσεων και οδηγιών από τον Εθνικό Μηχανισμό τόσο προς τα όργανα και τους φορείς που έχουν την ευθύνη του επιχειρησιακού σχεδιασμού, όσο και προς τους πολίτες.
Στο άρθρο 3 αποτυπώνεται αναλυτικά η διάρθρωση του Εθνικού Μηχανισμού και ορίζεται ότι η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (Γ.Γ.Π.Π.), με επικεφαλής τον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, αποτελεί τον εποπτεύοντα φορέα του Εθνικού Μηχανισμού, ενώ εν συνεχεία προβλέπεται η υπαγωγή καίριων διοικητικών και επιχειρησιακών δομών και λειτουργιών του Εθνικού Μηχανισμού στον εν λόγω επικεφαλής, γεγονός που συνθέτει και διαμορφώνει μια καθετοποιημένη διοικητική οργάνωση, επιτρέποντας τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των ανωτέρω δομών, τον ευχερή συντονισμό τους και συνακόλουθα τη μέγιστη αποτελεσματικότητα της συνισταμένης των δράσεών τους.
Στο άρθρο 6 ορίζονται οι καταστάσεις ετοιμότητας, στις οποίες τίθεται ο Εθνικός Μηχανισμός ανάλογα με το βαθμό επικινδυνότητας του εκδηλούμενου συμβάντος ή κατάστασης. Προβλέπονται τέσσερα στάδια ετοιμότητας και διαβαθμισμένης κινητοποίησης σε πλήρη αντιστοιχία με την επικινδυνότητα του αντίστοιχου συμβάντος ή επαπειλούμενου κινδύνου, προκειμένου η δράση του Εθνικού Μηχανισμού να είναι κάθε φορά η απολύτως αναγκαία για την επίτευξη του βέλτιστου, υπέρ του δημοσίου συμφέροντος, αποτελέσματος, σύμφωνα με τη συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή της αναλογικότητας.
Στο άρθρο 11 προβλέπεται η διάκριση των Συντονιστικών Οργάνων Πολιτικής Προστασίας σε τρεις κατηγορίες, ήτοι: α. Το Συντονιστικό Όργανο Πολιτικής Προστασίας (Σ.Ο.Π.Π.), β. Τα Περιφερειακά Συντονιστικά Όργανα Πολιτικής Προστασίας (ΠΕ.Σ.Ο.Π.Π.) και γ. Τα Τοπικά Επιχειρησιακά Συντονιστικά Όργανα Πολιτικής Προστασίας (Τ.Ε.Σ.Ο.Π.Π.).
Στα άρθρα 13-16 προβλέπεται περαιτέρω η λειτουργία δυο βαθμίδων αποκεντρωμένων συντονιστικών οργάνων, καλύπτοντας την απαίτηση αναβάθμισης και ενίσχυσης του ρόλου της Πολιτικής Προστασίας σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, ώστε να υπάρχει αμεσότητα στη λήψη και υλοποίηση κρίσιμων αποφάσεων τόσο κατά το στάδιο της πρόληψης και της ετοιμότητας όσο και κατά την αντιμετώπιση και αποκατάσταση των συνεπειών μιας καταστροφής. Ειδικότερα, τα Περιφερειακά Συντονιστικά Όργανα Πολιτικής Προστασίας (Π.Ε.Σ.Ο.Π.Π.) συνιστούν ευρείας σύνθεσης όργανα, στα οποία μετέχουν όλοι οι εμπλεκόμενοι, με την Πολιτική Προστασία σε επίπεδο Περιφέρειας, φορείς, οι οποίοι είναι αρμόδιοι να κατευθύνουν το έργο των Τοπικών Επιχειρησιακών Συντονιστικών Οργάνων Πολιτικής Προστασίας (Τ.Ε.Σ.Ο.Π.Π.) για καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης όλου του κύκλου διαχείρισης καταστροφών, να συντονίζουν τον, κατά λόγο αρμοδιότητας, επιχειρησιακό σχεδιασμό των Π.Δ.Ε.Α., παρακολουθώντας τις φάσεις υλοποίησής τους, να σχεδιάζουν, οργανώνουν και υλοποιούν δράσεις ενημέρωσης και ειδοποίησης των πολιτών και να συνάπτουν με άλλα περιφερειακά όργανα μνημόνια συνεργασίας για αμοιβαία συνδρομή, σε ανθρώπινο δυναμικό, υλικά και μέσα πολιτικής προστασίας. Επισημαίνεται η ιδιαίτερη σημασία της συμμετοχής και ενεργούς εμπλοκής στα Π.Ε.Σ.Ο.Π.Π., των Προϊστάμενων Διευθύνσεων ή Τμημάτων Οργανικών Μονάδων της οικείας Περιφέρειας, ανά περίπτωση εμπλοκής και κατηγορία κινδύνου (π.χ. Δημόσιας Υγείας, Μεταφορών κλπ).
Στα άρθρα 19-21 προβλέπονται τα σχετικά, με τις υπηρεσίες των ΟΤΑ που υποστηρίζουν τις επιχειρησιακές μονάδες του Εθνικού Μηχανισμού, ζητήματα. Ειδικότερα, οι υφιστάμενες, υπαγόμενες στον Περιφερειάρχη, Αυτοτελείς Διευθύνσεις Πολιτικής Προστασίας σε επίπεδο Περιφέρειας αναβαθμίζονται, αναλαμβάνοντας κομβικής σημασίας αρμοδιότητες στην όλη δράση και λειτουργία του Εθνικού Μηχανισμού. Περαιτέρω, συστήνονται πλέον υποχρεωτικά Αυτοτελή Τμήματα Πολιτικής Προστασίας που λειτουργούν σε επίπεδο Δήμου, άμεσα υπαγόμενα στο Δήμαρχο με αρμοδιότητες αντίστοιχες των Αυτοτελών Διευθύνσεων των Περιφερειών.
Σε Εθνική Βάση Δεδομένων, η οποία εγκρίνεται από τον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη και είναι δημοσιευτέα, ορίζονται ρητά και οι κατά περίπτωση φορείς που επιφορτίζονται με την αρμοδιότητα εισήγησης της οργανωμένης προληπτικής απομάκρυνσης πολιτών προς τους αντίστοιχους αρμόδιους για την υλοποίησή της.
Στο άρθρο 23 η ανάλυση των καταγεγραμμένων και κατηγοριοποιημένων κινδύνων και απειλών, όπως αυτή αποτυπώνεται στην Εθνική Βάση Δεδομένων, αποτελεί αδήριτη ανάγκη και ανάγεται σε βασικό εργαλείο, τόσο για την σύνταξη ορθών, επιστημονικά τεκμηριωμένων και τελέσφορων Σχεδίων Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών και Διαχείρισης Συνεπειών, όσο και για την κατάρτιση της Εθνικής Πολιτικής Μείωσης Κινδύνου Καταστροφών, στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδιασμού Πολιτικής Προστασίας. Τα παραπάνω Σχέδια διακρίνονται σε Γενικά και σε επιμέρους αντίστοιχα Περιφερειακά και Τοπικά, με ιδιαίτερη έμφαση να δίνεται στα ειδικά Σχέδια Περιφερειών και Δήμων που αφορούν στην οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών σε περιπτώσεις που μια περιοχή εκτιμάται ότι απειλείται από εξελισσόμενη, ή επικείμενη καταστροφή, και ο κίνδυνος παραμονής των πολιτών σε αυτή είναι σοβαρός. Ενδεικτικά στα ανωτέρω σχέδια περιλαμβάνονται διαδικασίες λήψης σχετικής απόφασης, εναλλακτικές οδεύσεις απομάκρυνσης και μέτρα εξασφάλισής της, τρόποι και δυνατότητες μεταφοράς πολιτών, διαδικασίες για την ενημέρωση του κοινού πριν και κατά τη διάρκεια της οργανωμένης απομάκρυνσης και δράσεις για την εύρεση θέσεων κατάλληλων χώρων υποδοχής, προσωρινής καταφυγής και στέγασης και παροχής διοικητικής μέριμνας.
Στο άρθρο 24 προβλέπεται ότι η εκτίμηση της επικινδυνότητας όλων των φάσεων του κύκλου καταστροφών καθορίζει τη στρατηγική, το απαιτούμενο ανθρώπινο δυναμικό, υλικά και μέσα για την αντιμετώπιση των καταστροφικών φαινομένων και των επιπτώσεων τους και συντελείται, περιφερειακά (σε επίπεδο Δήμου και γεωγραφικής Περιφέρειας) και κεντρικά, κατά τρόπο ενιαίο, ώστε να επιτυγχάνεται η βέλτιστη απόκριση και συντονισμός των δυνάμεων για την αντιμετώπιση των υπό κρίση φαινομένων.
Με το άρθρο 54 προστίθεται διάταξη που ρυθμίζει σειρά λοιπών θεμάτων αρμοδιότητας Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας. Συγκεκριμένα, η παράγραφος α ́ αυτής, αποσκοπεί στην παροχή ευελιξίας στις μετακινήσεις του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας και του προσωπικού της Γ.Γ.Π.Π. μέσω της άρσης των σχετικών οικονομικών περιορισμών, όταν επιχειρησιακές ανάγκες το απαιτούν, για την αποτελεσματικότερη εκπλήρωση του έργου τους. Με την παράγραφο β ́ σκοπείται η ρητή πρόβλεψη στο απαιτούμενο, για την αντιμετώπιση κατεπειγουσών εποχικών ή πρόσκαιρων αναγκών, προσωπικό των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης της κατηγορίας των χειριστών μηχανημάτων έργου. Η θεσμοθετούμενη δυνατότητα πρόσληψης των εν λόγω εποχικών υπαλλήλων επί τετραμήνου κατ’ έτος κρίνεται σκόπιμη και επιβεβλημένη προκειμένου οι Ο.Τ.Α. να μπορούν να ανταπεξέλθουν στις αυξανόμενες σύγχρονες απαιτήσεις της Πολιτικής Προστασίας. Στην παράγραφο γ ́σκοπείται η αντιμετώπιση φυσικών, τεχνολογικών καταστροφών και λοιπών απειλών, καθώς και η αποκατάσταση των πάσης φύσεως ζημιών, άμεσα, έγκαιρα και αποτελεσματικά με διαδικασίες που εγγυώνται την ασφάλεια και προστασία των πολιτών. Με την παράγραφο δ ́καθίσταται επιβεβλημένη η άρση του περιορισμού στη χρήση καυσίμων για σκοπούς άμεσα συναρτώμενους με τις αρμοδιότητες της πολιτικής προστασίας και προς εξυπηρέτηση αυτών. Με την προτεινόμενη ρύθμιση της παραγράφου ε ́ καθίσταται δυνατή η επιχορήγηση από τις οικείες Περιφέρειες των Υπηρεσιών της Ελληνικής Αστυνομίας και του Πυροσβεστικού Σώματος, οι οποίες βρίσκονται εντός των διοικητικών ορίων τους, για την κάλυψη έκτακτων ή/και επειγουσών αναγκών, προς διασφάλιση της ασφάλειας των πολιτών και της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος. Τέλος, με την παράγραφο στ ́ του άρθρου 54και προς εξυπηρέτηση επειγουσών αναγκών και άμεσων προμηθειών της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, ο ορισμός υπολόγου κρίνεται επιβεβλημένος, για τη διασφάλιση της απρόσκοπτης λειτουργίας της Γενικής Γραμματείας
- Θεσπίζεται η εκπαίδευση των εθελοντών πολιτικής προστασίας, η οποία αποκτά βαρύνουσα σημασία στο σύστημα εθελοντισμού πολιτικής προστασίας δεδομένου ότι αποτελεί προαπαιτούμενο για την απόκτηση και τη διατήρηση της ιδιότητας του εθελοντή πολιτικής προστασίας, παρέχεται δε από τη Σχολή Εθελοντών και Εθελοντικών Οργανώσεων της Ακαδημίας Πολιτικής Προστασίας, γεγονός που προσδίδει σε αυτήν την αναγκαία επιστημονικότητα και πληρότητα. Ο θεσμός έτσι αναβαθμίζεται και αποκτά ειδικό βάρος, ενώ μέσω της δια βίου επανεκπαίδευσης εξασφαλίζεται η δυνατότητα των εθελοντών να δρουν ανά πάσα στιγμή επιχειρησιακά με αρτιότητα και ασφάλεια.
- Προβλέπεται σαφής κατηγοριοποίηση των εθελοντικών οργανώσεων, σύμφωνα με τις δυνατότητες συνδρομής και υποστήριξης στους κρατικούς φορείς, πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την εκδήλωση καταστροφικών φαινομένων, γεγονός που πλέον επιτρέπει την μέγιστη αξιοποίηση των δυνατοτήτων τους βάσει της εξειδίκευσής τους.
- Ορίζεται σαφής διαδικασία και προϋποθέσεις κινητοποίησης και επιχειρησιακής εμπλοκής εθελοντών. Ειδικότερα, υπό το φως της νέας ρύθμισης, επιτρέπεται κινητοποίηση και επιχειρησιακή εμπλοκή Εθελοντικής Οργάνωσης, συνεργαζόμενης οργάνωσης και φορέα ή ένωσης πρόσωπων, εφόσον δοθεί εντολή είτε του κατά τόπο αρμόδιου Περιφερειακού Συντονιστή Πολιτικής Προστασίας είτε του Διοικητή Συντονιστικού Οργάνου Πολιτικής Προστασίας και μόνον εφόσον η οργάνωση αυτή έχει ενταχθεί στο Μητρώο Εθελοντικών Οργανώσεων που τηρείται στην Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας ή έχει αναπτυχθεί μνημόνιο συνεργασίας.
- Με τον τρόπο αυτό η δράση των εθελοντικών οργανώσεων υπάγεται πλήρως, από επιχειρησιακή άποψη, στον Εθνικό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας, γεγονός που διασφαλίζει πλήρως την αποτελεσματική λειτουργική αξιοποίηση τους και την επίτευξη της βέλτιστης και ασφαλούς επιχειρησιακής τους δράσης. Από την άλλη πλευρά, η διάταξη αυτή αποτρέπει την επιχειρησιακή εμπλοκή ομάδας που επεμβαίνει αυτόκλητα ή βρίσκεται εκτός του Εθνικού Μηχανισμού, γεγονός που, όπως έχει παρατηρηθεί, δημιουργεί προσκόμματα στον συντονισμό και υπονομεύει την αποτελεσματική και ασφαλή διαχείριση των συμβάντων έκτακτων αναγκών.
- Εισάγονται ρυθμίσεις που παρέχουν δυνατότητα ενίσχυσης σε υλικά και μέσα εθελοντικών οργανώσεων είτε μέσω κονδυλίων της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας είτε δυνάμει ευρωπαϊκών προγραμμάτων και χρηματοδοτικών πρωτοκόλλων, διάμεσου της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας προκειμένου να εξασφαλίζεται και να διατηρείται το αξιόμαχο των οργανώσεων αυτών.
- Προβλέπεται για πρώτη φορά, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, η δυνατότητα οδήγησης και χειρισμού πυροσβεστικών οχημάτων – μηχανημάτων, προκειμένου να αξιοποιηθεί η σχετική δεξιότητα εθελοντών που μέχρι πρότινος παρέμενε ανεκμετάλλευτη.
Στο άρθρο 180 προβλέπονται ρυθμίσεις που αφορούν στους Πυροσβέστες Πενταετούς Υποχρέωσης, Πυροσβέστες εποχικής απασχόλησης και Εθελοντές Πυροσβέστες, διαδικασία ένταξης Εποχικών Πυροσβεστών και περαιτέρω, επιχειρείται η επίλυση θεμάτων που έχουν προκύψει, όπως έχει καταδείξει η εμπειρία εφαρμογής, αναφορικά με τις ως άνω κατηγορίες προσωπικού.
Την διαβούλευση μπορείτε να την βρείτε εδώ
