Τα νησιά διεκδικούν ρόλο στο μέλλον της Ευρώπης

Οι τοπικοί και περιφερειακοί ηγέτες των ευρωπαϊκών νησιών τόνισαν την ανάγκη να τους δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις συζητήσεις της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης (CoFoE), καθώς και την έλλειψη μακροπρόθεσμης στρατηγικής για τα νησιά της ΕΕ με στόχο τη μείωση των περιφερειακών ανισοτήτων.

Η σημασία που έχει το να συμπεριληφθούν η συμβολή, οι ανάγκες και οι ανησυχίες των ευρωπαϊκών νησιών στη συζήτηση της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης υπογραμμίστηκε από τοπικούς και περιφερειακούς πολιτικούς ιθύνοντες στη σημερινή εκδήλωση με τίτλο «Συνοχή, η θεμελιώδης αξία μας – Συμβολή των ευρωπαϊκών νησιών στη Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης», η οποία διοργανώθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ) και από την Επιτροπή των Νήσων της Διάσκεψης των Παράκτιων Περιφερειών της Ευρώπης (ΔΠΠΕ), στο πλαίσιο των εργασιών τους εντός της «Συμμαχίας για τη συνοχή» #CohesionAlliance. Εκπρόσωποι νησιών από όλη την Ευρώπη εξήγησαν τις θεωρήσεις τους και τόνισαν ότι η ΕΕ θα πρέπει να διαθέτει σαφή και συνεπή στρατηγική για τα νησιά της, στα οποία κατοικούν πάνω από 20,5 εκατομμύρια άνθρωποι, αποδίδοντάς τους την ιδιαίτερη προσοχή που προβλέπουν οι Συνθήκες.

​Προλογίζοντας τη διάσκεψη υψηλού επιπέδου, η Nathalie Sarrabezolles (FR/PES), πρόεδρος της επιτροπής «Πολιτική εδαφικής συνοχής και προϋπολογισμός της ΕΕ» (COTER) της ΕτΠ, δήλωσε: «Η προώθηση της αρχής της συνοχής ως αξίας – δηλαδή η προώθησή της ενσωμάτωσής της σε όλες τις ενωσιακές πολιτικές – προϋποθέτει την εξασφάλιση ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αλληλέγγυα σε όλες τις περιφέρειες, προκειμένου να τις βοηθήσει να αξιοποιήσουν το δυναμικό τους, κάτι που αποτελεί εξαιρετική ευκαιρία για την ΕΕ στο σύνολό της».

H Rosario Sánchez Grau, Περιφερειακή Υπουργός Οικονομίας και Εξωτερικών των Βαλεαρίδων Νήσων (ES), δήλωσε εκ μέρους της Προεδρίας της Επιτροπής των Νησιών της ΔΠΠΕ: «Το Μακροπρόθεσμο όραμα για τις αγροτικές περιοχές της ΕΕ, το οποίο δημοσιεύθηκε πέρυσι, δημιουργεί ένα ελπιδοφόρο προηγούμενο, καλούμε δε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να του δώσει συνέχεια. Η ιδέα να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο αναφοράς που θα μπορούσε να κατευθύνει τη μελλοντική μακροπρόθεσμη πολιτική για συγκεκριμένους τομείς θα πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο της στρατηγικής της ΕΕ για τα νησιά».

Ο Christian Solinas (IT/ECR), περιφερειάρχης Σαρδηνίας και ο πρώτος ο οποίος υπέγραψε, εξ ονόματος μιας ευρείας διαπεριφερειακής νησιωτικής σύμπραξης, αναφορά προς στήριξη της σημερινής διάσκεψης υψηλού επιπέδου, τόνισε ότι «δεν υπάρχει ειδική στρατηγική για τα νησιά ούτε ειδικές νομικές ρυθμίσεις, παρόμοιες με εκείνες που προβλέπονται για τις εξόχως απόκεντρες περιοχές, που να ανταποκρίνονται στις προκλήσεις τις οποίες αντιμετωπίζουμε σε καθημερινή βάση, ως κυβερνητικές αρχές. Η ομοιογενής εφαρμογή των ίδιων κανόνων σε εντελώς ανόμοιες εδαφικές καταστάσεις συνιστά παραβίαση των ουσιαστικών αρχών της ισότητας». Ως εκ τούτου, κάλεσε την ΕτΠ να μεριμνήσει ώστε να ακουστεί η φωνή των νησιωτικών περιοχών στην επικείμενη θεσμική συζήτηση. «Ζητώντας ένα συγκεκριμένο ενωσιακό νομικό καθεστώς, δεν ζητούμε την αναγνώριση προνομίου, αλλά εργαλεία για την οικονομική και δημογραφική επιβίωση των εδαφών μας», δήλωσε.

«Η Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης αποτέλεσε τεράστια ευκαιρία για να συγκεντρωθούν οι απόψεις των πολιτών σε ολόκληρη την ΕΕ σχετικά με τις προτεραιότητες και τη μελλοντική κατεύθυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ΕΕ πρέπει να ακούει όλους τους ανθρώπους, όποιοι και αν είναι, οπουδήποτε και αν ζουν», δήλωσε ο Kieran McCarthy(IE/EA), μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου του Κορκ. Τόνισε δε ότι τα νησιά έχουν ιδιαίτερες ανάγκες και αντιμετωπίζουν ειδικές προκλήσεις, δομικά μειονεκτήματα και περιορισμούς. Προκειμένου οι πολίτες να αποκομίσουν πλήρως τα οφέλη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, η ΕΕ πρέπει να συνεργαστεί περισσότερο μαζί τους. Ο κ. McCarthy είναι μέλος της αντιπροσωπείας των εκπροσώπων των δήμων και των περιφερειών στη Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης.

Γενικές πληροφορίες:

Στις νησιωτικές περιοχές της Ευρώπης κατοικούν περισσότεροι από 20,5 εκατομμύρια άνθρωποι (Eurostat, 2020), οι οποίοι αντιπροσωπεύουν το 4,6 % του πληθυσμού της ΕΕ. Οι εν λόγω περιοχές ανήκουν σε 13 κράτη μέλη. Το άρθρο 174 της ΣΛΕΕ ορίζει ότι οι νησιωτικές περιοχές χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής όσον αφορά τον στόχο της Ένωσης για μείωση των διαφορών μεταξύ των επιπέδων ανάπτυξης των διαφόρων περιοχών εντός και μεταξύ των κρατών μελών. Το άρθρο 349 της ΣΛΕΕ θεσπίζει σαφή νομική βάση για ειδικά μέτρα για τις εξόχως απόκεντρες περιοχές.

Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κοινή στρατηγική της ΕΕ για όλα τα νησιά. Ως εκ τούτου, ένα απαραίτητο βήμα που αναμένουν τα νησιά από την CoFoE θα ήταν η δημιουργία πρωτοβουλίας αφιερωμένης στην αναζωογόνηση τους, με επέκταση του πεδίου εφαρμογής της πέραν των νησιών της Μεσογείου στα νησιά της Βαλτικής Θάλασσας, της Βόρειας Θάλασσας και του Ατλαντικού, του Ινδικού και του Ειρηνικού Ωκεανού. Οι ιδιαίτερες προκλήσεις τους, αλλά και τα πλεονεκτήματα και το δυναμικό τους, χρήζουν περαιτέρω προσοχής προκειμένου η Στρατηγική της ΕΕ να προσαρμοστεί στις ιδιαιτερότητες κάθε θαλάσσιας λεκάνης της ΕΕ.

Η Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης είναι μια σειρά συζητήσεων και διαλόγων με γνώμονα τους πολίτες, η οποία αποτελεί μοναδική και επίκαιρη ευκαιρία για τους Ευρωπαίους πολίτες να συζητήσουν τις προκλήσεις και τις προτεραιότητες της Ευρώπης. Η Διάσκεψη έχει εισέλθει στην τελική της φάση, κατά την οποία βρίσκονται σε εξέλιξη οι εργασίες για τα τελικά αποτελέσματα. Επισκεφθείτε τον ιστότοπο της CoFoE για περισσότερες πληροφορίες.

​Η ΕτΠ στηρίζει τα ευρωπαϊκά νησιά μέσω της διαπεριφερειακής ομάδας της «Νησιωτικές περιοχές», παρέχοντας βήμα όπου όλα τα νησιά μπορούν να συζητούν τρόπους διασφάλισης ίσων ευκαιριών ανάπτυξης. Επιπλέον, η «Συμμαχία για τη συνοχή» #CohesionAlliance συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση σχετικά με τον καίριο ρόλο της πολιτικής συνοχής για όλους τους δήμους και τις περιφέρειες, ενστερνιζόμενη τη θεμελιώδη αξία να μην μένει καμία περιφέρεια και κανένας άνθρωπος στο περιθώριο.