Ο Ευρωπαϊκός Τομέας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, δημοσίευσε ένα εγχειρίδιο με οδηγίες σχετικά με τις δημόσιες προμήθειες υγιεινών και βιώσιμων τροφίμων. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, οι μη μεταδοτικές ασθένειες ευθύνονται για το 90% όλων των θανάτων στην Ευρώπη. Επιπλέον, πάνω από το 59% των ενηλίκων καθώς και ένα αυξανόμενο ποσοστό παιδιών στην Ευρώπη μπορούν να ταξινομηθούν ως υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Οι δημόσιες προμήθειες τροφίμων επηρεάζουν τόσο την κατανάλωση τροφίμων όσο και τα πρότυπα παραγωγής τροφίμων και επομένως διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στον μετασχηματισμό σε υγιεινό διατροφικό σύστημα.
Το θέμα γίνεται πολύ πιο επίκαιρο με την επισιτιστική κρίση του πολέμου της Ουκρανίας όπου ανέδειξε ένα πολύ μεγάλο βαθμό τρωτότητας στην οικονομική διάσταση της πορείας από την Φάρμα στο Πιάτο και στο μοντέλο παραγωγής και τροφοδοσίας.
Σκοπός του εγχειριδίου είναι να υποστηρίξει τα ενδιαφερόμενα μέρη στο σχεδιασμό και την εφαρμογή πρωτοβουλιών προμήθειας τροφίμων που εξυπηρετούν τις αγορές τροφίμων από μικροκαλλιεργητές. Παρέχει πληροφορίες σχετικά με:
• το πώς η προμήθεια τροφίμων μπορεί να βελτιώσει τη διαβίωση των μικροϊδιοκτητών, την επισιτιστική ασφάλεια και τα διατροφικά αποτελέσματα,
• το γιατί η κύρια πρόκληση είναι η προμήθεια τροφίμων από μικροκαλλιεργητές,
τις στρατηγικές που απαιτούνται για την προώθηση της συμμετοχής των μικροϊδιοκτητών στις δημόσιες προμήθειες τροφίμων,
• το πώς οι συνέργειες με άλλες πρωτοβουλίες μπορούν να ενισχύσουν τον αντίκτυπο των δημόσιων προμηθειών τροφίμων.
Το εγχειρίδιο χωρίζεται σε δύο μέρη. Το 1ο Μέρος περιγράφει μια τυπική διαδικασία υποβολής προσφορών και προσδιορίζει τους σχετικούς εμπλεκόμενους φορείς. Το 2ο Μέρος καλύπτει τα οικολογικά κριτήρια και τις μεθοδολογικές αξιολογήσεις που μπορούν να ενσωματωθούν σε διαγωνισμούς για την προμήθεια τροφίμων και συναφείς υπηρεσίες. Το εγχειρίδιο θα επικαιροποιείται συνεχώς καθώς εμφανίζονται συνεχώς πρόσθετα καλά παραδείγματα σχετικά με τον τρόπο εργασίας με διάφορες πράσινες πρωτοβουλίες.
Κατεβάστε από εδώ τον Οδηγό
Πρέπει να τονιστεί ότι οι Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις προσβλέπουν σε μια οικονομία παραγωγή και κατανάλωση υγιεινή και φιλική στο περιβάλλον. Όμως για να ξεκινήσει ένας τέτοιος μετασχηματισμός πρέπει οι εταιρείες να στηριχτούν από την αγορά του δημόσιου τομέα (κυρίως των δήμων) που μπορούν να δημιουργήσουν μεγάλους όγκους
Η στρατηγική Farm to Fork (F2F) αποτελεί μια τέτοια πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) που στοχεύει να κάνει το σύστημα τροφίμων πιο βιώσιμο, υγιεινό και δίκαιο. Είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες της ευρύτερης ευρωπαϊκής πολιτικής για την Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ, η οποία επιδιώκει να καταστήσει την οικονομία της ΕΕ βιώσιμη και κλιματικά ουδέτερη.
Η στρατηγική F2F έχει μια σειρά από στόχους, όπως:
Μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων και αύξηση της χρήσης φιλικών προς το περιβάλλον εναλλακτικών λύσεων
Προώθηση της παραγωγής και κατανάλωσης πρωτεϊνών φυτικής προέλευσης
Αύξηση της ανθεκτικότητας της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων της ΕΕ
Μείωση της σπατάλης τροφίμων σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα
Διασφάλιση ότι τα συστήματα τροφίμων της ΕΕ είναι δίκαια και υποστηρίζουν τους αγρότες μικρής κλίμακας και άλλους παράγοντες στην τροφική αλυσίδα
Για την επίτευξη αυτών των στόχων, η στρατηγική F2F απαιτεί μια σειρά μέτρων, συμπεριλαμβανομένων των ρυθμιστικών αλλαγών, της χρηματοδότησης για έρευνα και καινοτομία και εθελοντικές συμφωνίες με τη βιομηχανία. Η στρατηγική περιλαμβάνει επίσης εστίαση στην εκπαίδευση και την ευαισθητοποίηση, για να βοηθήσει τους καταναλωτές να κάνουν ενημερωμένες επιλογές σχετικά με το φαγητό που τρώνε.
Το σημαίνει Βιώσιμο σύστημα;
Ένα βιώσιμο σύστημα τροφίμων είναι αυτό που καλύπτει τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να διακυβεύεται η ικανότητα των μελλοντικών γενεών να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες. Αυτό περιλαμβάνει την εξισορρόπηση οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών στόχων με σκοπό την παραγωγή, επεξεργασία, διανομή και κατανάλωση τροφίμων με τρόπο υγιή για τα άτομα και τις κοινότητες, καθώς και για τον πλανήτη.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να γίνει το σύστημα τροφίμων πιο βιώσιμο. Μερικά παραδείγματα περιλαμβάνουν:
Μείωση της σπατάλης τροφίμων με τη βελτίωση της αποθήκευσης, διανομής και διαχείρισης τροφίμων.
Προώθηση βιώσιμων γεωργικών πρακτικών που προστατεύουν τους φυσικούς πόρους, όπως το έδαφος και το νερό, και ελαχιστοποιούν τη ρύπανση.
Ενθάρρυνση της παραγωγής και κατανάλωσης πρωτεϊνών φυτικής προέλευσης, οι οποίες είναι συνήθως πιο βιώσιμες από τις ζωικές πρωτεΐνες.
Υποστήριξη γεωργών μικρής κλίμακας και άλλων παραγόντων στην τροφική αλυσίδα για να διασφαλιστεί ότι μπορούν να ευδοκιμήσουν και να συμβάλουν στην τοπική οικονομία.
Χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την τροφοδοσία του συστήματος τροφίμων, όπως η ηλιακή ή η αιολική ενέργεια.
Μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της μεταφοράς τροφίμων με την προμήθεια τροφίμων σε τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο.
Σε τελική ανάλυση, το να γίνει το σύστημα τροφίμων πιο βιώσιμο απαιτεί μια πολύπλευρη προσέγγιση που θα περιλαμβάνει όλους τους παράγοντες της τροφικής αλυσίδας, από τους παραγωγούς έως τους καταναλωτές.
Υπάρχουν πολλές πρωτοβουλίες που μπορούν να αναλάβουν οι δήμοι για την προώθηση βιώσιμων προμηθειών τροφίμων. Μερικά παραδείγματα περιλαμβάνουν:
Θέτουν στόχους για βιώσιμες προμήθειες τροφίμων, όπως η μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των τροφίμων που αγοράζουν ή η αύξηση της ποσότητας τροφίμων τοπικής προέλευσης που αγοράζουν.
Ανάπτυξη κριτηρίων ή προτύπων για βιώσιμες προμήθειες τροφίμων, όπως η απαίτηση να καλλιεργούνται τα τρόφιμα χρησιμοποιώντας βιώσιμες γεωργικές πρακτικές ή να παράγονται με τρόπο που προάγει την καλή διαβίωση των ζώων.
Ενθάρρυνση της τοπικής παραγωγής τροφίμων παρέχοντας υποστήριξη και πόρους σε ντόπιους αγρότες και παραγωγούς τροφίμων.
Συνεργασία με τοπικούς οργανισμούς, όπως σχολεία ή νοσοκομεία, για την από κοινού αγορά τροφίμων και τη μόχλευση της αγοραστικής τους δύναμης.
Προώθηση επιλογών πρωτεϊνών φυτικής προέλευσης σε επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών εστίασης.
Εκπαίδευση των εργαζομένων και του κοινού σχετικά με τα οφέλη της βιώσιμης προμήθειας τροφίμων και πώς να κάνουν ενημερωμένες επιλογές σχετικά με τα τρόφιμα που τρώνε.
Ασκηση ελέγχων για την χρήση απαγορευμένων φαρμάκων όπως την
παράνομη χρήση του απαγορευμένου διφαινυλιου (diphenyl biphenyl, E230) που επιτρέπει την διατήρηση των λαχανικών φρέσκα στα ράφια για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Σύσταση συμβουλίου πολιτικής τροφίμων ή άλλης συμβουλευτικής ομάδας για την παροχή καθοδήγησης και συστάσεων σχετικά με βιώσιμες προμήθειες τροφίμων.
Λαμβάνοντας αυτά και άλλα βήματα, οι τοπικές αρχές μπορούν να διαδραματίσουν βασικό ρόλο στην προώθηση ενός πιο βιώσιμου συστήματος τροφίμων και στην υποστήριξη των τοπικών παραγωγών τροφίμων.
