Με την αποκατάσταση της ομαλής λειτουργίας των δήμων μετά τις εκλογές οι δημοτικές αρχές υποχρεούνται να καθορίσουν τα δημοτικά τέλη για το έτος 2024 και να στείλουν τις ανάλογες αποφάσεις στην ΔΕΗ.
Εδώ βέβαια μπαίνει ένα ζήτημα καθώς το αποτέλεσμα των εκλογών σε αρκετές περιπτώσεις ειδικά στην αλλαγή των δημοτικών αρχών, δημιουργεί προβλήματα συνενόησης.
Σύμφωνα με το Άρθρο 185 του νόμου 4555/2018 Έννοια, περιεχόμενο και τρόπος καθορισμού ανταποδοτικών τελών:
«1. Το ενιαίο ανταποδοτικό τέλος καθαριότητας και φωτισμού επιβάλλεται σε κάθε ακίνητο που βρίσκεται εντός της διοικητικής περιφέρειας των δήμων και προορίζεται αποκλειστικά για την κάλυψη των πάσης φύσεως δαπανών που αφορούν την παροχή των υπηρεσιών της αποκομιδής και διαχείρισης των απορριμμάτων, του ηλεκτροφωτισμού των οδών, των πλατειών και του συνόλου των κοινοχρήστων χώρων, καθώς και κάθε άλλης, παγίως παρεχόμενης από τους δήμους, υπηρεσίας, που σχετίζεται ή είναι συναφής με αυτές. Απαγορεύεται η με οποιονδήποτε τρόπο χρήση ή δέσμευση των πόρων που προέρχονται από την είσπραξη του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού, για την κάλυψη οποιονδήποτε άλλων δαπανών και υποχρεώσεων.
Το ενιαίο ανταποδοτικό τέλος καθαριότητας και φωτισμού υπολογίζεται επί της επιφάνειας του εκάστοτε ακινήτου και προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό των τετραγωνικών μέτρων αυτής επί του συντελεστή του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους, ο οποίος ορίζεται, ανά κατηγορία χρήσεως των ακινήτων, με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, η οποία παρέχει ακριβή, επίκαιρη και πλήρη αιτιολογία του καθορισμού των συντελεστών του τέλους στο προσήκον ύψος.
Η συζήτηση και ψηφοφορία για τη λήψη απόφασης του δημοτικού συμβουλίου για τον καθορισμό των συντελεστών του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους διεξάγεται επί της πρότασης της Οικονομικής Επιτροπής και επί κατατεθειμένων εναλλακτικών προτάσεων. Έγκυρες θεωρούνται οι ψήφοι υπέρ συγκεκριμένης πρότασης, είτε υπέρ της κατατεθείσας από την Οικονομική Επιτροπή είτε υπέρ εναλλακτικών προτάσεων. Οι λευκές ψήφοι δεν λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της πλειοψηφίας. Οι εναλλακτικές προτάσεις κατατίθενται είτε στην Οικονομική Επιτροπή κατά το στάδιο σύνταξης της εισήγησής της είτε στο δημοτικό συμβούλιο, κατά τη συζήτηση και ψήφιση των συντελεστών του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους. Οι ενδεχόμενες εναλλακτικές προτάσεις συζητούνται διακριτά, ανά γενικό ή ειδικό συντελεστή του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους και τίθενται σε ψηφοφορία κατ’ αντιπαράθεση. Κάθε εναλλακτική πρόταση λαμβάνει υποχρεωτικά υπόψη το σύνολο των κωδικών αριθμών εσόδων ή/και δαπανών που αφορούν στις υπηρεσίες, για τις οποίες επιβάλλεται το ενιαίο ανταποδοτικό τέλος, και οι οποίοι θα πρέπει να τροποποιούνται καταλλήλως, ώστε σε κάθε περίπτωση να διασφαλίζεται η ισοσκέλιση των δαπανών με τα έσοδα.
Η πρόταση που συγκεντρώνει την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών του δημοτικού συμβουλίου συνιστά και τον εγκεκριμένο, αντίστοιχα, γενικό ή ειδικό συντελεστή. Αν καμία πρόταση δεν συγκεντρώσει την πλειοψηφία των παρόντων μελών του δημοτικού συμβουλίου, τότε η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται μεταξύ των δύο πρώτων σε ψήφους προτάσεων.».
«4. Οι συντελεστές του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους, που καθορίζονται με την απόφαση της παραγράφου 1 διακρίνονται σε γενικούς και ειδικούς συντελεστές.
Οι γενικοί συντελεστές είναι ανεξάρτητοι μεταξύ τους, τρεις (3) κατ’ ελάχιστον και διαφοροποιούνται ανάλογα με τη χρήση κάθε ακινήτου ως εξής:
Πρώτος συντελεστής: ακίνητα που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για κατοικία.
Δεύτερος συντελεστής: ακίνητα που χρησιμοποιούνται για κοινωφελείς, μη κερδοσκοπικούς και φιλανθρωπικούς σκοπούς .
Τρίτος συντελεστής: ακίνητα που χρησιμοποιούνται για την άσκηση πάσης φύσης οικονομικής δραστηριότητας.
Πέρα των ανωτέρω γενικών συντελεστών, το δημοτικό συμβούλιο δύναται να ορίσει ειδικούς συντελεστές, ως διαβαθμίσεις των γενικών συντελεστών, για συγκεκριμένες κατηγορίες ακινήτων, υπό την προϋπόθεση, ότι αυτό αιτιολογείται ειδικώς λόγω της επιφάνειας, της χρήσης τους ή της γεωγραφικής ζώνης στην οποία βρίσκονται ή άλλων ιδιαίτερων αντικειμενικών χαρακτηριστικών τους.
Σε κάθε περίπτωση, κατά τον καθορισμό των γενικών και ειδικών συντελεστών λαμβάνονται υπόψη οι ιδιότητες των ακινήτων, όπως εμβαδό, στεγασμένο ή μη, χρόνος χρήσης, ο βαθμός κατά τον οποίο τα ακίνητα επιβαρύνουν τις παρεχόμενες από τον οικείο δήμο ανταποδοτικές υπηρεσίες, καθώς και την ευρύτερη λειτουργία αυτού.
Ο εκάστοτε ανώτατος σε ύψος γενικός ή ειδικός συντελεστής δεν μπορεί να οριστεί πέραν του δεκαπλασίου του γενικού συντελεστή της κατοικίας.».
Βάσει της παρ.ζ του άρθρου 72 του Ν.3582/2010 η Οικονομική Επιτροπή εισηγείται προς το Δημοτικό Συμβούλιο την επιβολή τελών, δικαιωμάτων και εισφορών.
Με τις οδηγίες προϋπολογισμού του οικονομικού έτους 2023 που δώθηκαν με την ΚΥΑ οικ. 49039/2022 (ΦΕΚ 3976/Β/26-07-2022) για την σύνταξη προϋπολογισμού Δήμων 2023, αναφέρουν ρητά ότι στα έσοδα από ανταποδοτικά τέλη και δικαιώματα και δαπάνες ανταποδοτικών υπηρεσιών, οι εγγραφές στο σκέλος των δαπανών που αφορούν σε ανταποδοτικές υπηρεσίες (όπως υπηρεσία ύδρευσης, υπηρεσία καθαριότητας και φωτισμού) για τον Π/Υ 2023 θα πρέπει να γίνονται με γνώμονα το κόστος παροχής της υπηρεσίας σε συνδυασμό με το ύψος των εσόδων που αναμένεται να εισπραχθούν εντός του έτους 2022, επίσης θα πρέπει,
α) να καλύπτουν το σύνολο των δαπανών των αντίστοιχων υπηρεσιών ώστε να μην δημιουργούνται ελλείμματα στις υπηρεσίες αυτές, συνυπολογίζοντας παράλληλα τυχόν διαφορές που προκύπτουν από την ανεπαρκή κάλυψη της δαπάνης, σύμφωνα με τα ανωτέρω στοιχεία,
β) να μην υπερβαίνουν το ύψος των δαπανών που απαιτούνται για την παροχή των ανταποδοτικών υπηρεσιών, άλλως υποκρύπτεται φορολογία, κατά παράβαση της αρχής της ανταποδοτικότητας,
γ) να καλύπτουν αποκλειστικά και μόνο τις δαπάνες των αντίστοιχων υπηρεσιών και δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν άλλες δαπάνες του δήμου.
Παρελθόντες σχετικοί νόμοι: διατάξεις των άρθρων 21 και 22 του από 24.9/20.10.58 Κωδικοποιητικού Β.Δ. (171 Α ́) «Περί των προσόδων των Δήμων & Κοινοτήτων», με τις τροποποιήσεις και συμπληρώσεις τους με τις σχετικές διατάξεις, των Ν.25/1975 (74 Α ́) καιΝ.429/1976 (235 Α ́), καθώς και τα άρθρα 4, 5, 17 και 20 του Ν.1080/1980 (246 Α ́), του Ν.1828/1989 (άρθρο 25 παρ. 12), του Ν.2130/93 (άρθρα 16 παρ. 6 και 27 παρ. 4), του Ν.2307/1995 (άρθρο 7 παρ. 3 και 4), του Ν.2503/1997 (άρθρο 9 παρ. 14), του Ν.2539/1997 (άρθρο 25 παρ. 3)
Με την παράγραφο 14 του άρθρου 9 του Ν.2503/97, όπως αυτή αντικαταστάθηκε από την παρ. 1 του άρθρου 5 του Ν.3345/2005 και την τροποποίηση του δια του άρθρου 222 του Ν.4555/18 και του άρθρου 103 του Ν.4604/19, απαλλάσσονται πλήρως από την καταβολή των τελών καθαριότητας τα μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα, στα οποία διακόπτεται η ηλεκτροδότηση, από την ημερομηνία υποβολής δήλωσης του ιδιοκτήτη τους ή του νόμιμου εκπροσώπου αυτού προς τον οικείο δήμο ότι δεν ηλεκτροδοτούνται και ότι δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθούν. Μέχρι την υποβολή της ανωτέρω δήλωσης, τα τέλη οφείλονται ανά κατηγορία ακινήτου και καταβάλλονται κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 21 του από 24.9/20.10.1958 β.δ. (Α ́ 171).
Επίσης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ΚΥΑ 55905/2019, τις διατάξεις του άρθρου 266 του Ν. 3852/2010 (ΦΕΚ 87 Α ́) «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης – Πρόγραμμα Καλλικράτης», τις διατάξεις του άρθρου 77 του Ν. 4172/13 (Α ́167), τις διατάξεις του άρθρου 64 του Ν.4270/14 (ΦΕΚ 143 Α/28-06-2014) προκύπτει υποχρέωση του Δημοτικού Συμβουλίου, να λάβει τη σχετική απόφαση καθορισμού του ύψους των συντελεστών του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού καθώς και κάθε άλλης δαπάνης από παγίως παρεχόμενες στους πολίτες από δημοτικές υπηρεσίες ανταποδοτικού χαρακτήρα» (παρ.12 άρθ. 25 Ν. 1828/89, Ν. 25/75 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, την υπ ́ αριθ. 23745/ΕΓΚ.22/15-4-2008 ΥΠ.ΕΣ: Γνωμοδότηση Ν.Σ.Κ. 69/2008), καθώς και τον καθορισμό των ειδικών ευπαθών ομάδων που δικαιούνται μείωση ή πλήρη απαλλαγή από την καταβολή των δημοτικών τελών.
Η ΔΕΗ είναι υποχρεωμένη βάσει των Νόμων 25/75, 429/76, και 1080/80, να συνεισπράττει με τους λογαριασμούς ρεύματος τα υπέρ τρίτων ποσά των Δημοτικών Τελών και Δημοτικού Φόρου και βάσει του Ν.2130/93 το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας και να διακόπτει την παροχή εάν αυτά δεν καταβάλλονται από τον πελάτη.
Η χρέωση των Δημοτικών Τελών (Δ.Τ.) του Δημοτικού Φόρου (Δ.Φ.) και του Τέλους Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ) γίνεται σύμφωνα με τα τετραγωνικά μέτρα που αναφέρονται στο έγγραφο του αρμόδιου Δήμου, το οποίο προσκομίζεται από τον πελάτη κατά την αρχική ηλεκτροδότηση ή με μεταγενέστερο έγγραφο του αρμόδιου Δήμου προς το Διαχειριστή Δικτύου (ΔΕΔΔΗΕ).
Ο υπολογισμός τους γίνεται ως ακολούθως:
α. Για Δημοτικά Τέλη (ΔΤ) :
(τ.μ. ακινήτου) Χ (συντελεστή Δ.Τ ) Χ (ημέρες έκδοσης λογαριασμού) 365 ημέρες
β. Για Δημοτικό Φωτισμό,( ΔΦ):
(τ.μ. ακινήτου) Χ (συντελεστή Δ.Φ.) Χ (ημέρες έκδοσης λογαριασμού)
365 ημέρες
γ. Για ΤΑΠ :
(τ.μ. ακινήτου) Χ (τιμή ζώνης) Χ (παλαιότητα) Χ (συντ. ΤΑΠ) Χ (ημέρες έκδοσης λογ/σμού)
365 ημέρες
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι ο Δήμος Μοσχάτου Ταύρου έχει καθορίσει τα δημοτικά του τέλη στο 1,02 ευρώ ανά τ.μ. ετησίως και ο Δήμος Αγίου Δημητρίου Αττικής στο 1,13.
Δείτε εδώ και σχετικό άρθρο του Χάρη Κουγιουμτζόπουλου
Σημαντικό είναι να σημειώσουμε ότι τα τέλη καθαριότητας συμπεριλαμβάνεται και το κόστος από το τέλος ταφής όπως και τα έξοδα για τον ΦΟΔΣΑ ΄από όπου προκύπτει ότι όσο περισσότερη είναι η ανακύκλωση τόσο μικρότερο είναι το κόστος των υπηρεσιών και τα δημοτικά τέλη.
