Στις 7 Ιουνίου γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Ασφάλειας Τροφίμων. Μια αρμοδιότητα των Δήμων και μια πολύ σύγχρονη δράση.
Το θέμα της φέτος είναι «Ασφάλεια τροφίμων: προετοιμαστείτε για το απροσδόκητο», το οποίο επιλέχθηκε για να συμπέσει με την 20ή επέτειο από την έναρξη λειτουργίας του Δικτύου Διεθνών Αρχών για την Ασφάλεια των Τροφίμων FAO/WHO ή INFOSAN.
Η εκστρατεία της Παγκόσμιας Ημέρας Ασφάλειας των Τροφίμων το 2024 εμπνέει ετοιμότητα για την ασφάλεια των τροφίμων, η οποία περιλαμβάνει καταστάσεις έκτακτης ανάγκης όταν είναι απαραίτητο να εντοπιστεί γρήγορα η φύση και η έκταση μιας διεθνούς εστίας ή πιθανής εστίας τροφιμογενούς ασθένειας. Τα τελευταία είκοσι χρόνια, η INFOSAN βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της ετοιμότητας για την ασφάλεια των τροφίμων, παρέχοντας μια ζωτικής σημασίας πλατφόρμα για τις αρχές ασφάλειας τροφίμων σε όλο τον κόσμο ώστε να ειδοποιούν η μία την άλλη για περιστατικά ασφάλειας τροφίμων. Η ταχεία ανταλλαγή πληροφοριών που διευκολύνει το INFOSAN έχει εξασφαλίσει την πρόληψη, τον εντοπισμό και τη διαχείριση της μόλυνσης κατά μήκος των αλυσίδων εφοδιασμού τροφίμων και ζωοτροφών, που περιορίζουν ασθένειες και σώζουν ζωές.
Αυτό προϋποθέτει ετοιμότητα και διαρκή ενημέρωση των πολιτών.
Η πρόσβαση σε επαρκείς ποσότητες ασφαλών τροφίμων είναι το κλειδί για τη διατήρηση της ζωής και την προαγωγή της καλής υγείας. Οι τροφιμογενείς ασθένειες είναι συνήθως μολυσματικές ή τοξικές στη φύση και συχνά αόρατες στο απλό μάτι, που προκαλούνται από βακτήρια, ιούς, παράσιτα ή χημικές ουσίες που εισέρχονται στο σώμα μέσω μολυσμένων τροφίμων ή νερού.
Η μεγάλη περιεκτικότητα φυτοφαρμάκων ή και πλαστικών στα ψάρια είναι ένα μείζον θέμα που χρειάζεται πληροφόρηση.
Η ασφάλεια των τροφίμων διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στη διασφάλιση ότι τα τρόφιμα παραμένουν ασφαλή σε κάθε στάδιο της τροφικής αλυσίδας – από την παραγωγή έως τη συγκομιδή, την επεξεργασία, την αποθήκευση, τη διανομή, μέχρι την προετοιμασία και την κατανάλωση.
Με περίπου 600 εκατομμύρια περιπτώσεις τροφιμογενών ασθενειών ετησίως, τα μη ασφαλή τρόφιμα αποτελούν απειλή για την ανθρώπινη υγεία και τις οικονομίες, επηρεάζοντας δυσανάλογα τα ευάλωτα και περιθωριοποιημένα άτομα, ιδιαίτερα τις γυναίκες και τα παιδιά, τους πληθυσμούς που πλήττονται από συγκρούσεις και τους μετανάστες. Υπολογίζεται ότι 420.000 άνθρωποι σε όλο τον κόσμο πεθαίνουν κάθε χρόνο μετά την κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων και τα παιδιά κάτω των 5 ετών φέρουν το 40% του φορτίου των τροφιμογενών ασθενειών, με 125.000 θανάτους κάθε χρόνο.
Η Παγκόσμια Ημέρα Ασφάλειας Τροφίμων στις 7 Ιουνίου έχει στόχο να επιστήσει την προσοχή και να εμπνεύσει δράση για να βοηθήσει στην πρόληψη, τον εντοπισμό και τη διαχείριση των κινδύνων που μεταδίδονται στα τρόφιμα, συμβάλλοντας στην επισιτιστική ασφάλεια, την ανθρώπινη υγεία, την οικονομική ευημερία, τη γεωργία, την πρόσβαση στην αγορά, τον τουρισμό και την αειφόρο ανάπτυξη. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) διευκολύνουν από κοινού τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Ασφάλειας των Τροφίμων, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη και άλλους σχετικούς οργανισμούς. Αυτή η διεθνής ημέρα είναι μια ευκαιρία να ενισχύσουμε τις προσπάθειες για να διασφαλίσουμε ότι τα τρόφιμα που τρώμε είναι ασφαλή, η ασφάλεια των τροφίμων στη δημόσια ατζέντα και η μείωση του φόρτου των τροφιμογενών ασθενειών παγκοσμίως.
Η πρωτοβουλία για τη δημιουργία του δικτύου προέκυψε από τις εργασίες για τις Αρχές και τις Κατευθυντήριες γραμμές του Codex για την ανταλλαγή πληροφοριών σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για την ασφάλεια των τροφίμων (CXG 19-1995). Οι κατευθυντήριες γραμμές αναγνωρίζουν ότι η παγκοσμιοποίηση του εμπορίου και οι αυξημένες εισαγωγές/εξαγωγές έχουν δημιουργήσει την ανάγκη για τις αρμόδιες αρχές να μπορούν να ανταλλάσσουν γρήγορα και αποτελεσματικά σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, να επικοινωνούν με τους αρμόδιους υπεύθυνους επιχειρήσεων τροφίμων και καταναλωτές, να προσδιορίζουν την προέλευση των μολύνσεων και να εντοπίζουν προϊόντα που μπορεί να χρειαστεί να αποσυρθούν.
Ο ζωτικός ρόλος της ανταλλαγής πληροφοριών για τη μείωση των ασθενειών και τη διάσωση ζωών θα τονιστεί σε αυτήν την Παγκόσμια Ημέρα Ασφάλειας Τροφίμων. Συντονιστείτε σε εκδηλώσεις σε όλο τον κόσμο, οργανώστε τη δική σας εκδήλωση και φροντίστε να είστε προετοιμασμένοι για το απροσδόκητο!
Η Παγκόσμια Ημέρα Ασφάλειας Τροφίμων είναι ένας σημαντικός τρόπος:
- για ευαισθητοποίηση των πολιτών για θέματα ασφάλειας τροφίμων
- για επίδειξη του τρόπου πρόληψης ασθενειών μέσω της ασφάλειας των τροφίμων
- για συζήτηση για συνεργατικές προσεγγίσεις για τη βελτίωση της ασφάλειας των τροφίμων σε όλους τους τομείς
- για προώθηση λύσεων και τρόπων για να είναι πιο ασφαλή τα τρόφιμα
Οι Πρωτοβουλίες των Δήμων
Η Παγκόσμια Μέρα Ασφάλειας Τροφίμων, που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 7 Ιουνίου, αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία για να αναδειχθεί η σημασία της ασφαλούς διατροφής και της υγιεινής των τροφίμων σε παγκόσμιο επίπεδο. Η ημέρα αυτή προάγει την ευαισθητοποίηση και την κατανόηση των κινδύνων που σχετίζονται με τα τρόφιμα, καθώς και τις ενέργειες που μπορούν να ληφθούν για την πρόληψη των διατροφικών ασθενειών.
Οι δήμοι παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διασφάλιση της ασφάλειας των τροφίμων μέσω διαφόρων δράσεων και πρωτοβουλιών που αποσκοπούν στην προστασία της δημόσιας υγείας. Ακολουθούν μερικές από τις βασικές πρωτοβουλίες που λαμβάνουν οι δήμοι για να προάγουν την ασφάλεια των τροφίμων:
- Εκπαιδευτικά Προγράμματα και Σεμινάρια:
Οι δήμοι διοργανώνουν εκπαιδευτικά προγράμματα και σεμινάρια για τους πολίτες, τους καταστηματάρχες και τους παραγωγούς τροφίμων. Αυτά τα προγράμματα περιλαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με τις καλές πρακτικές υγιεινής, την αποθήκευση και τον χειρισμό των τροφίμων, καθώς και την πρόληψη της διασποράς μικροβίων. - Επιθεωρήσεις και Έλεγχοι:
Οι δημοτικές αρχές πραγματοποιούν τακτικές επιθεωρήσεις σε εστιατόρια, καφετέριες, σούπερ μάρκετ και άλλες επιχειρήσεις που σχετίζονται με τα τρόφιμα. Οι έλεγχοι αυτοί εξασφαλίζουν ότι οι επιχειρήσεις ακολουθούν τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας των τροφίμων. - Προώθηση Τοπικών και Βιολογικών Προϊόντων:
Πολλοί δήμοι υποστηρίζουν τη χρήση τοπικών και βιολογικών προϊόντων, προάγοντας έτσι την κατανάλωση φρέσκων και ασφαλών τροφίμων. Αυτό περιλαμβάνει τη δημιουργία αγορών παραγωγών και την ενθάρρυνση της τοπικής καλλιέργειας. - Ενημέρωση και Ευαισθητοποίηση του Κοινού:
Μέσα από εκδηλώσεις, φυλλάδια και κοινωνικά μέσα, οι δήμοι ενημερώνουν τους πολίτες για τη σημασία της ασφάλειας των τροφίμων και τους τρόπους που μπορούν να συμβάλουν στην πρόληψη των τροφικών ασθενειών. - Συνεργασίες με Εκπαιδευτικά Ιδρύματα:
Συνεργάζονται με σχολεία και πανεπιστήμια για να ενσωματώσουν την εκπαίδευση στην ασφάλεια των τροφίμων στα εκπαιδευτικά προγράμματα, εξασφαλίζοντας ότι οι νέοι μαθαίνουν από μικρή ηλικία για τη σημασία της ασφαλούς διατροφής.
Σημειώνουμε ότι η ασφάλεια των τροφίμων περιλαμβάνεται και στις Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις
Παραδείγματα Πρωτοβουλιών σε Διάφορους Δήμους
Ο Δήμος Αθηναίων έχει οργανώσει εκστρατεία ευαισθητοποίησης με τίτλο “Ασφαλή Τρόφιμα για Όλους”, που περιλαμβάνει σεμινάρια και εργαστήρια για τους πολίτες, ενώ συνεργάζεται στενά με τοπικούς παραγωγούς για την προώθηση των βιολογικών προϊόντων.
Ο Δήμος Θεσσαλονίκης διεξάγει τακτικούς ελέγχους υγιεινής σε συνεργασία με την Υγειονομική Υπηρεσία, ενώ παράλληλα διοργανώνει εκδηλώσεις σε δημόσιους χώρους για την ενημέρωση των πολιτών.
Ο Δήμος Πάτρας Έχει δημιουργήσει ένα πρόγραμμα συνεργασίας με τοπικούς αγρότες για την προμήθεια ασφαλών και φρέσκων προϊόντων στις τοπικές αγορές, ενώ παράλληλα προάγει την κατανάλωση τοπικών προϊόντων στα σχολεία.
Συμπέρασμα
Η Παγκόσμια Μέρα Ασφάλειας Τροφίμων υπενθυμίζει την κρίσιμη σημασία της ασφαλούς διατροφής για την υγεία όλων. Οι δήμοι, μέσω των δράσεων και των πρωτοβουλιών τους, διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διασφάλιση ότι τα τρόφιμα που καταναλώνουμε είναι ασφαλή και υγιεινά. Με την ενεργή συμμετοχή και συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων, μπορούμε να προάγουμε ένα ασφαλέστερο διατροφικό περιβάλλον για όλους.
Πρωτοβουλίες Ευαισθητοποίησης για την Ασφάλεια των Τροφίμων
- Εκπαιδευτικές Εκστρατείες:
- Δημόσιες Διαφημίσεις: Χρήση διαφημίσεων σε τηλεόραση, ραδιόφωνο, εφημερίδες και κοινωνικά μέσα για την προώθηση μηνυμάτων σχετικά με την ασφάλεια των τροφίμων.
- Ενημερωτικά Φυλλάδια:Διανομή φυλλαδίων σε δημόσιους χώρους, σχολεία, νοσοκομεία και άλλες τοποθεσίες με πληροφορίες για ασφαλή πρακτικές διατροφής και χειρισμού τροφίμων.
- Διοργάνωση Εκδηλώσεων:
- Ημέρες Ανοιχτών Θυρών: Διοργάνωση εκδηλώσεων σε δημοτικές εγκαταστάσεις όπου οι πολίτες μπορούν να ενημερωθούν για την ασφάλεια των τροφίμων και να παρακολουθήσουν παρουσιάσεις από ειδικούς.
- Φεστιβάλ Τροφίμων: Διοργάνωση φεστιβάλ όπου οι πολίτες μπορούν να δοκιμάσουν τοπικά προϊόντα και να ενημερωθούν για την ασφάλεια και την υγιεινή των τροφίμων.
- Σεμινάρια και Εργαστήρια:
- Εργαστήρια Μαγειρικής: Διοργάνωση εργαστηρίων μαγειρικής όπου οι συμμετέχοντες μπορούν να μάθουν για τις ασφαλείς πρακτικές μαγειρικής και αποθήκευσης τροφίμων.
- Σεμινάρια για Επαγγελματίες: Προσφορά σεμιναρίων για εστιάτορες, σεφ, και άλλους επαγγελματίες του χώρου της εστίασης για την εκπαίδευση σε θέματα ασφάλειας των τροφίμων.
- Συνεργασίες με Εκπαιδευτικά Ιδρύματα:
- Προγράμματα σε Σχολεία: Ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων για την ασφάλεια των τροφίμων που ενσωματώνονται στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα των σχολείων.
- Συνεργασίες με Πανεπιστήμια: Συνεργασία με πανεπιστήμια για την ανάπτυξη ερευνών και μελετών σχετικά με την ασφάλεια των τροφίμων.
- Ψηφιακές Πλατφόρμες και Εφαρμογές:
- Εφαρμογές Κινητών: Ανάπτυξη εφαρμογών κινητών που παρέχουν συμβουλές και πληροφορίες σχετικά με την ασφάλεια των τροφίμων.
- Διαδικτυακές Πλατφόρμες: Δημιουργία ιστότοπων και σελίδων κοινωνικής δικτύωσης που παρέχουν ενημέρωση και πόρους για την ασφάλεια των τροφίμων.
- Δημόσιες Συζητήσεις και Διαλέξεις:
- Διαλέξεις από Ειδικούς: Οργάνωση διαλέξεων από διατροφολόγους, γιατρούς και άλλους ειδικούς για την ευαισθητοποίηση του κοινού.
- Συζητήσεις με το Κοινό: Διοργάνωση ανοικτών συζητήσεων όπου οι πολίτες μπορούν να θέτουν ερωτήσεις και να μαθαίνουν από ειδικούς για την ασφάλεια των τροφίμων.
- Προγράμματα Εθελοντισμού:
- Εθελοντικές Ομάδες: Σχηματισμός εθελοντικών ομάδων που επισκέπτονται σχολεία, κοινότητες και άλλους δημόσιους χώρους για να εκπαιδεύσουν και να ενημερώσουν τους πολίτες.
- Εκστρατείες Καθαριότητας: Διοργάνωση εκστρατειών καθαριότητας σε αγορές και δημόσιους χώρους για την προώθηση της υγιεινής.
Η Πρωτοβουλία “From Farm to Fork” της Ε.Ε.
Η Ε.Ε. έχει αναλάβει την πρωτοβουλία “From Farm to Fork” ως μέρος της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Το πρόγραμμα αυτό στοχεύει στη δημιουργία ενός δίκαιου, υγιούς και φιλικού προς το περιβάλλον συστήματος τροφίμων. Οι κύριοι στόχοι του προγράμματος περιλαμβάνουν:
- Βιώσιμη Παραγωγή Τροφίμων:
- Μείωση Χρήσης Φυτοφαρμάκων και Λιπασμάτων: Μείωση της χρήσης χημικών φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων για τη βελτίωση της υγείας του εδάφους και της ποιότητας των υδάτων.
- Βιολογική Γεωργία: Προώθηση της βιολογικής γεωργίας και αύξηση των καλλιεργούμενων εκτάσεων βιολογικής παραγωγής.
- Βιώσιμη Κατανάλωση Τροφίμων:
- Μείωση Τροφικής Σπατάλης: Λήψη μέτρων για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων σε όλα τα στάδια της αλυσίδας παραγωγής και κατανάλωσης.
- Ενημέρωση των Καταναλωτών: Ενημέρωση των καταναλωτών για τις υγιεινές και βιώσιμες επιλογές τροφίμων μέσω διαφανών και σαφών πληροφοριών στις ετικέτες των προϊόντων.
- Ασφάλεια των Τροφίμων:
- Βελτίωση Υγιεινής και Ασφάλειας: Εφαρμογή αυστηρών προτύπων υγιεινής και ασφάλειας σε όλα τα στάδια της αλυσίδας παραγωγής τροφίμων.
- Έρευνα και Καινοτομία: Επένδυση σε έρευνα και καινοτομία για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και πρακτικών που ενισχύουν την ασφάλεια των τροφίμων.
Συνεργασία Δήμων και Ε.Ε.
Η συνεργασία μεταξύ των δήμων και της Ε.Ε. είναι κρίσιμη για την επίτευξη των στόχων της πρωτοβουλίας “From Farm to Fork” και τη διασφάλιση της ασφάλειας των τροφίμων σε τοπικό επίπεδο. Οι δήμοι μπορούν να υιοθετήσουν και να προσαρμόσουν τις κατευθυντήριες γραμμές της Ε.Ε., ενσωματώνοντας τις στις τοπικές πολιτικές και πρωτοβουλίες τους.
Συμπέρασμα
Η ασφάλεια των τροφίμων είναι ένα ζήτημα υψίστης σημασίας που απαιτεί τη συνεργασία όλων των φορέων, από τους δήμους μέχρι την Ε.Ε. Οι διάφορες πρωτοβουλίες ευαισθητοποίησης και δράσεις των δήμων, σε συνδυασμό με τα ευρωπαϊκά προγράμματα όπως το “From Farm to Fork”, μπορούν να συμβάλουν στη δημιουργία ενός ασφαλούς, υγιεινού και βιώσιμου συστήματος τροφίμων. Με την ενεργή συμμετοχή και συνεργασία όλων, μπορούμε να προάγουμε ένα ασφαλέστερο διατροφικό περιβάλλον για όλους.
