Πρόταση να γίνει Μουσείο Αστικών Μεταφορών στο αμαξοστάσιο του τραμ στο Ντεπώ κατέθεσε ο δημοτικός σύμβουλος Μιχάλης Τρεμόπουλος στην ειδική συνεδρίαση της λογοδοσίας του Δήμου Θεσσαλονίκης.
Μια έξυπνη πρόταση που αναπτύσσεται σε πολλούς δήμους της Ευρώπης καθώς τα Μουσεία που φτιάχνονται από δήμους δημιουργούν μια τεράστια οικονομική, πολιτιστική και συμμετοχική υπεραξία.
Τα δημοτικά μουσεία αποτελούν ζωντανά κύτταρα πολιτισμού και εκπαίδευσης.
Προωθούν την τοπική ιστορία, την τέχνη και την παράδοση, ενισχύοντας την πολιτιστική ταυτότητα της κοινότητας καθώς συλλέγουν, συντηρούν και εκθέτουν αντικείμενα που σχετίζονται με την ιστορία, την τέχνη και την παράδοση της περιοχής.
Έχουν πολύ σημαντικό εκπαιδευτικό ρόλο καθώς προσφέρουν εκπαιδευτικά προγραμμάτων για μαθητές και ενήλικες και γίνονται και τοπικός ερευνητικός πόρος καθώς διοργανώνουν εργαστήρια, διαλέξεις και πολιτιστικές εκδηλώσεων (συναυλίες, διαγωνισμοί, κ.α.)
Και βέβαια τα μουσεία δημιουργούν και έναν σημαντικό οικονομικό πόρο και θέσεις εργασίας, με την συμβολή τους στην τουριστική ανάπτυξη της περιοχής μέσω της προσέλκυσης επισκεπτών και την ανάδειξη της τοπικής κουλτούρας στους επισκέπτες.
Στην ειδική συνεδρίαση της λογοδοσίας ο κ. Τρεμόπουλος ζήτησε να ενημερωθεί για τους σχεδιασμούς της διοίκησης του δήμου Θεσσαλονίκης σχετικά με το ιστορικό συγκρότημα του αμαξοστασίου των τραμ, την αποκατάσταση των κτιρίων και τις χρήσεις που έχουν αναδειχθεί από τη διαδικασία του συμμετοχικού σχεδιασμού με τη συμμετοχή κατοίκων και οργανώσεων. Επίσης, ζήτησε να αξιοποιήσει η διοίκηση κάθε διαθέσιμο χρηματοδοτικό πόρο για την αποκατάσταση-επανακατασκευή των δύο ιστορικών οχημάτων τραμ, που έχουν απαξιωθεί στα χέρια του Δήμου.
Στην πρότασή του ο κ. Τρεμόπουλος επεσήμανε ότι:
Η αποκατάσταση των δύο οχημάτων τραμ μπορεί να στηριχτεί στη σχετική μελέτη που έκανε ο Ιάσων Ζώρζος για λογαριασμό της ΓΑΙΑΟΣΕ-ΕΕΣΣΤΥ και κοστολογήθηκε στις 290.000 ευρώ. Η ΓΑΙΑΟΣΕ είχε προσφέρει 100.000 ευρώ αλλά δεν αξιοποιήθηκαν από την προηγούμενη διοίκηση του Δήμου. Υπάρχουν δυνατότητες για εξεύρεση κονδυλίων και από τον ΟΣΕ, τη Hellenic Train, τη ΔΕΗ, την Ελληνικό Μετρό, το Υπουργείο Πολιτισμού, Πολιτιστικά Ιδρύματα, χορηγοί και σχετικά Μουσεία σε ευρωπαϊκές ή αμερικανικές πόλεις.
Τμήματα του μηχανολογικού εξοπλισμού, των μηχανών, του φορείου, των αναρτήσεων, των σιδηροτροχιών, άλλων εξαρτημάτων κτλ προέρχονται, εκτός από τα Εργαστήρια του Σαρλερουά (Ateliers de Constructions Electriques de Charleroi -ACEC) αλλά και άλλων εταιρειών, όπως της AMN (Ateliers Métallurgiques de Nivelles), AEG, MTV κ.α., οι οποίες κατασκεύασαν μέρη των οχημάτων τραμ.
Μετά από μια ολοκληρωμένη Μουσειολογική Μελέτη, στο Μουσείο μπορούν να φιλοξενηθούν διάφορα ιστορικά οχήματα Αστικών και Τοπικών Μεταφορών της Θεσσαλονίκης (τα δύο τραμ, παλιά λεωφορεία, ιππήλατες άμαξες, ποδήλατα κλπ). Μπορεί να δημιουργηθεί μια μεγάλη μόνιμη φωτογραφική έκθεση με παλιές φωτογραφίες και καρτ ποσταλ, αίθουσα προβολής slide show ή βίντεο με παλιά “Επίκαιρα” ή ταινίες που να δείχνουν τα παλιά Τραμ και άλλα μεταφορικά μέσα της Θεσσαλονίκης, τα καραβάκια που έκαναν συγκοινωνία στο Θερμαϊκό κ.α. Μπορούν να εκτίθενται χάρτες και τοπογραφικά σχέδια με τη γραμμολογία και κάτοψη των εγκαταστάσεων του Ντεπώ, καθώς και των τροχιοδρομικών και τοπικών σιδηροδρομικών δικτύων (προπολεμικό προαστιακό τραίνο “Μπαλέ”, στρατιωτικό τραίνο Μίκρας, τραίνο Ντεκωβιλ Σαρακλί-Σταυρού), έγγραφα, σφραγίδες, εισιτήρια, στολές, πινακίδες και εξαρτήματα που έχουν κ.α. Ακόμα, βιτρίνες με τραμ μινιατούρες από διαθέσιμους μοντελιστές, με βάση βιομηχανικές και άλλες φωτογραφίες των τραμ της Θεσσαλονίκης. Ένα κατάστημα αναμνηστικών (gift shop) μπορεί να πουλάει τις μινιατούρες και τα μοντέλα υπό κλίμακα, παλιές φωτογραφίες και καρτ ποσταλ, βιβλία ιστορικού και τεχνικού σιδηροδρομικού και συγκοινωνιακού περιεχομένου, κούπες, μπρελόκ κ.α.
Η ανταπόκριση από τον δήμαρχο κ. Αγγελούδη ήταν θετική, που πρόσθεσε να διεκδικηθεί να επιστρέψει στη Θεσσαλονίκη και να τοποθετηθεί στο Μουσείο το βαγόνι του Αβδούλ Χαμίτ, που βρίσκεται στην Αθήνα.
Σημειώνουμε ότι αντίστοιχες πολύ πετυχημένες δημοτικές πρωτοβουλίες με χιλιάδες επισκέπτες καθημερινά έχουμε με το London Transport Museum που προσφέρει μια εντυπωσιακή συλλογή που καλύπτει την ιστορία των δημόσιων μεταφορών στην πόλη από τον 19ο αιώνα έως σήμερα και περιλαμβάνει παλιά λεωφορεία, τραμ, τρένα και εκθέσεις για την εξέλιξη του μετρό του Λονδίνου.
Το Deutsches Museum Verkehrszentrum στο Δήμο του Μονάχου που περιλαμβάνει εκθέματα σχετικά με την ιστορία των μεταφορών, από τις πρώτες άμαξες και ποδήλατα μέχρι τα σύγχρονα αυτοκίνητα και τρένα. Επικεντρώνεται ιδιαίτερα στις τεχνολογικές εξελίξεις και την κοινωνική επίδραση των μεταφορών.
Και το Cité du Train, στη Μυλούζ της Γαλλίας το μεγαλύτερο σιδηροδρομικό μουσείο στην Ευρώπη, που προσφέρει μια εκτενή συλλογή από παλιά και σύγχρονα τρένα, εξηγώντας την ιστορία των σιδηροδρόμων στη Γαλλία και την εξέλιξη της σιδηροδρομικής τεχνολογίας.
Τέτοιες κοινές διασυνοριακές πρωτοβουλίες δήμων λαμβάνουν και χρηματοδοτήσεις από την Ε.Ε.
Οι πρωτοβουλίες δήμων για τη δημιουργία μουσείων μεταφορών είναι σημαντικές για τη διατήρηση της πολιτιστικής και τεχνολογικής κληρονομιάς αλλά και αποτελούν και κέντρα ερευνητικού και συμμετοχικού σχεδιασμού για τις Βιώσιμες Μεταφορές. Μέσω αυτών των μουσείων, οι τοπικές κοινωνίες μπορούν να διατηρήσουν και να παρουσιάσουν την ιστορία των μεταφορών τους, ενώ παράλληλα προσφέρουν εκπαιδευτικές και τουριστικές ευκαιρίες με δημιουργικές προτάσεις.
