Τον περασμένο Μάιο, οι συνυπογράφοντες φορείς της κοινωνίας των πολιτών επεσήμαναν με παρέμβασή τους προς τα μέλη της Βουλής των Ελλήνων το σοβαρό έλλειμμα ουσιαστικής συμμετοχής των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων που αφορούν το περιβάλλον. Μέσω της παρέμβασής τους, οι φορείς ζητούσαν από τους βουλευτές να προσφέρουν τον απαραίτητο χρόνο και να οργανώσουν τις απαραίτητες συζητήσεις, ώστε κατά το δυνατόν να επιτευχθεί διακομματική συναίνεση για την ανάδειξη της ανάγκης ενίσχυσης της ουσιαστικής συμμετοχής του κοινού στη διαδικασία λήψης αποφάσεων που αφορούν στο περιβάλλον, στη βάση της ολοκληρωμένης νομοθετικής πρότασης που έχει τεθεί στην κρίση τους.
Η ευρεία και αποτελεσματική συμμετοχή του κοινού στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων για το περιβάλλον μπορεί να προάγει, μεταξύ άλλων, μια πιο φιλόδοξη κλιματική πολιτική που αντικατοπτρίζει τις πραγματικές ανάγκες πολιτών και κοινωνιών, ιδιαίτερα των πιο ευάλωτων, και ενισχύει τα θεμέλια της μετάβασης στην κλιματική ουδετερότητα, διαφυλάσσοντας τα περιβαλλοντικά αγαθά. Συνοπτικά, οι προτάσεις των 12 φορέων, οι οποίες περιλαμβάνονται στην πρόταση νόμου που έχει τεθεί στην κρίση των βουλευτών, συνοψίζονται ως εξής:
Δημιουργία ενιαίου δικτυακού τόπου ανοιχτής πρόσβασης, όπου θα διενεργούνται όλες οι διαδικασίες συμμετοχής του κοινού στη λήψη αποφάσεων για το περιβάλλον.
Θέσπιση διασφαλίσεων για την αποτελεσματική άσκηση των δικαιωμάτων συμμετοχής (π.χ. αποθάρρυνση καταχρηστικών διώξεων).
Ενίσχυση της συμμετοχής με υποχρέωση έγκαιρης γνωστοποίησης επικείμενων διαβουλεύσεων, επέκταση των δημόσιων διαβουλεύσεων σε νέες πράξεις (π.χ. πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, τροπολογίες, προτάσεις νόμων και προτάσεις αναθεώρησης του Συντάγματος κ.λπ.), και διενέργεια διερευνητικών διαβουλεύσεων, θεσμού που αποτελεί πρώτο βήμα πριν την τελική διαβούλευση, όταν όλα τα ενδεχόμενα και οι επιλογές πολιτικής είναι ακόμα ανοιχτά.
Ισχυροποίηση του ρόλου των τοπικών κοινωνιών με δεσμευτικά τοπικά δημοψηφίσματα.
Θέσπιση νέας διαδικασίας που αφορά την «Πρωτοβουλία πολιτών» με αίτημα προς τις αρμόδιες διοικητικές αρχές για την έκδοση κανονιστικής πράξης που προβλέπεται σε εξουσιοδοτική διάταξη νόμου.
Ενίσχυση της δυνατότητας κάθε πολίτη να υποβάλει αίτημα για έλεγχο οποιουδήποτε περιστατικού θεωρεί ότι επηρεάζει δυσμενώς το περιβάλλον.
Οι συνυπογράφοντες φορείς ευελπιστούμε ότι όλα τα κόμματα και κάθε μέλος της Βουλής των Ελλήνων θα στηρίξουν την πρόταση νόμου, που αποσκοπεί στην ενίσχυση της Δημοκρατίας, με σκοπό τη βελτίωση των αποφάσεων που λαμβάνονται για το περιβάλλον, μέσω της αξιοποίησης καινοτόμων ιδεών, καθώς και την επίτευξη ευρύτερης κοινωνικής αποδοχής των εκάστοτε ρυθμιστικών πλαισίων και μέτρων που αφορούν το περιβάλλον, το κλίμα και την ενέργεια.
Οι φορείς:
Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας
Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς
Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης
Εταιρία Προστασίας Πρεσπών
Ίδρυμα Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
Καλλιστώ
Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών (ΕΕΛ/ΛΑΚ)
Σύλλογος Ελλήνων Πολεοδόμων και Χωροτακτών
Greenpeace
Vouliwatch
WWF Ελλάς