Στο πλαίσιο της ενίσχυσης των στρατηγικών διαχείρισης αποβλήτων από τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ), το www.myota.gr έχει τη χαρά να φιλοξενεί τον κ. Κωνσταντίνο Αγγελόπουλο, Αντιπρόεδρο και Διευθύνων Σύμβουλο της ΑΝΑΕΚΚ ΑΕ. Η ΑΝΑΕΚΚ ΑΕ είναι ένα από τα κύρια συλλογικά συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης Αποβλήτων από Εκσκαφές, Κατασκευές και Κατεδαφίσεις (ΑΕΚΚ), και έχει αναλάβει σημαντικό ρόλο στην προώθηση της κυκλικής οικονομίας στην Ελλάδα. Στη συνέντευξη που ακολουθεί, ο κ. Αγγελόπουλος εξηγεί πώς οι ΟΤΑ μπορούν να αξιοποιήσουν τις υπηρεσίες της ΑΝΑΕΚΚ για να μειώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα, να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των δημοτών και να προσαρμοστούν στις νέες ευρωπαϊκές και εθνικές νομοθετικές απαιτήσεις.
Κύριε Αγγελόπουλε, θα μπορούσατε να μας περιγράψετε συνοπτικά τον ρόλο και τις αρμοδιότητες της ΑΝΑΕΚΚ ΑΕ ως σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων;
Η ΑΝΑΕΚΚ ΑΕ ιδρύθηκε για να καλύψει την ανάγκη της χώρας μας για υπεύθυνη και αποτελεσματική διαχείριση Αποβλήτων από Εκσκαφές, Κατασκευές και Κατεδαφίσεις (ΑΕΚΚ), με στόχο τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και τη στήριξη της κυκλικής οικονομίας. Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία, τα ΑΕΚΚ πρέπει να συλλέγονται, να επεξεργάζονται και, εφόσον είναι δυνατόν, να ανακυκλώνονται προκειμένου να επανέλθουν στο ρεύμα της αγοράς, έτσι ώστε να μην καταλήγουν σε ρέματα, αγροτικές και δασικές εκτάσεις, αλλά και σε εγκαταλελειμμένα και μη οικόπεδα εντός του αστικού ιστού. Η ΑΝΑΕΚΚ ΑΕ λειτουργεί ως φορέας μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, παρέχοντας, μέσω του δικτύου των συνεργατών της, ολοκληρωμένες λύσεις διαχείρισης, από την παραγωγή και τη συλλογή έως την επεξεργασία και την τελική διάθεση των υλικών, σε δήμους, κατασκευαστικές εταιρείες, μηχανικούς και άλλους παραγωγούς αποβλήτων. Επιπλέον, αναλαμβάνει την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών και των επαγγελματιών του χώρου για τις ορθές πρακτικές διαχείρισης των ΑΕΚΚ, συμβάλλοντας στη μείωση των παράνομων απορρίψεων και ενισχύοντας τη συμμόρφωση με τις ισχύουσες περιβαλλοντικές διατάξεις.
Ποια είναι τα οφέλη που αποκομίζουν οι ΟΤΑ από τη συνεργασία τους με την ΑΝΑΕΚΚ ΑΕ;
Οι ΟΤΑ επωφελούνται σε πολλαπλά επίπεδα από τη συνεργασία με την ΑΝΑΕΚΚ ΑΕ, και αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στα οικονομικά, περιβαλλοντικά και επιχειρησιακά οφέλη που αποκομίζουν.
Καταρχάς οι ΟΤΑ είναι επιβεβλημένο να συμβάλλονται με την ΑΝΑΕΚΚ προκειμένου να διαχειριστούν με ορθό τρόπο τα απόβλητα που, είτε παράγουν από έργα που εκτελούν με αυτεπιστασία, είτε περισυλλέγουν από διάφορα σημεία όπου, λανθασμένα, έχουν απορριφθεί ανεξέλεγκτα από τους δημότες. Ειδικότερα, προς εξάλειψη της δεύτερης περίπτωσης, η οποία ρυπαίνει το περιβάλλον και επιβαρύνει αναίτια τον προϋπολογισμό τους, οι δήμοι σε συνεργασία με τον φορέα μας μπορούν να οργανώσουν δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των δημοτών τους αναφορικά με το πλαίσιο ορθολογικής διαχείρισης των ΑΕΚΚ που επιβάλλεται να ακολουθούν, αλλά και τις κυρώσεις που προβλέπονται – σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία – για αυτόν που προκαλεί ρύπανση ή υποβάθμιση του περιβάλλοντος ή συμβάλει στην πρόκληση ρύπανσης ή υποβάθμισης, οι οποίες, ανά περίπτωση, μπορεί να είναι ιδιαίτερα μεγάλες.
Κρίσιμη είναι και η συνεργασία του Φορέα μας, σε συμβουλευτικό επίπεδο, με τις υπηρεσίες των ΟΤΑ που καταρτίζουν τόσο τις τεχνικές προδιαγραφές, όσο και τους προϋπολογισμούς έργων που αναθέτουν. Μέσα από αυτή τη συνέργεια, διερευνώνται οι δυνατότητες να καλύπτεται μέρος των αναγκών των έργων με ανακυκλωμένα υλικά που πληρούν τις τεχνικές προδιαγραφές, ενισχύοντας την κυκλική οικονομία και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Παράλληλα οι προϋπολογισμοί των έργων θα πρέπει να προβλέπουν σχετικά κονδύλια που να ανταποκρίνονται στο πραγματικό κόστος διαχείρισης των ΑΕΚΚ, ώστε να εξασφαλίζεται ο ορθός τρόπος διαχείρισης από τους αναδόχους αυτών.
Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ΑΝΑΕΚΚ ΑΕ στη διαχείριση των ΑΕΚΚ;
Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε στην ΑΝΑΕΚΚ ΑΕ είναι ποικίλες και πολυδαίδαλες, καθώς αφορούν τόσο στη διαχείριση των αποβλήτων όσο και στην ευρύτερη λειτουργία της αγοράς. Μια σημαντική πρόκληση είναι η έλλειψη επαρκούς ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών και των επιχειρήσεων σχετικά με τη σωστή διαχείριση των ΑΕΚΚ. Η απουσία ενημέρωσης οδηγεί συχνά σε κακές πρακτικές, όπως ανεξέλεγκτη απόρριψη αποβλήτων σε παράνομα σημεία, με αποτέλεσμα την περιβαλλοντική επιβάρυνση και την αυξημένη ανάγκη για καθαρισμό, όπως αναφέραμε και προηγούμενα.
Επιπλέον, βασικό πρόβλημα αποτελεί η εξεύρεση κατάλληλων και διαθέσιμων χώρων, όπως ανενεργά λατομεία, για την τελική διάθεση της περίσσειας των υλικών εκσκαφής και των αδρανών καταλοίπων που προκύπτουν από την επεξεργασία των ΑΕΚΚ. Τα υλικά αυτά δεν μπορούν στην πλειοψηφία τους να αποτελέσουν δευτερογενές υλικό και να περάσουν ξανά στην αγορά, επομένως θα πρέπει να υπάρχουν εγκεκριμένοι χώροι για την τελική διάθεσή τους, ώστε αφενός να μην απορρίπτονται ανεξέλεγκτα και αφετέρου να μην οδηγούνται στους χώρους υγειονομικής ταφής που χωροθετούνται δύσκολα και για άλλο σκοπό.
Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι ένα ακόμα βασικό ζήτημα είναι και ο εξορθολογισμός στην εκπόνηση των Σχεδίων Διαχείρισης Αποβλήτων στα κατασκευαστικά έργα. Ο σωστός υπολογισμός και πρόβλεψη των αποβλήτων που αναμένεται να παραχθούν από την υλοποίηση ενός έργου ενισχύει τη δυνατότητα ελέγχου και οδηγεί εντέλει τα απόβλητα προς ανακύκλωση «φράζοντας» το δρόμο προς τα ρέματα, τα χωράφια και τα δάση.
Μπορείτε να μας δώσετε ένα παράδειγμα έργου όπου η ΑΝΑΕΚΚ ΑΕ συνέβαλε αποφασιστικά στην περιβαλλοντική διαχείριση ΑΕΚΚ για έναν ΟΤΑ.
Θα προτιμήσω να μην σταθώ σε σημειακές δράσεις καθαρισμού που έχει αναλάβει, συμμετάσχει ή συμβάλει η ΑΝΑΕΚΚ, αλλά να αναφερθώ σε ένα εμβληματικό έργο που έχει δώσει ανάσα στο περιβάλλον και στα υλοποιούμενα έργα στην Αττική. Η εταιρεία μας, η οποία τονίζεται ότι έχει λάβει από τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης τη νόμιμη επάρκεια, ενώ διαθέτει και την απαραίτητη τεχνογνωσία και εμπειρία, αδειοδότησε και διαχειρίζεται τον πρώτο Πανελλαδικά Οργανωμένο Χώρο Διάθεσης Αδρανών Υλικών και Καταλοίπων που προκύπτουν από την επεξεργασία ΑΕΚΚ. Ο χώρος αυτός λειτουργεί από τις αρχές του 2021 στην Αττική, δίνοντας καθοριστική λύση στο οξύτατο πρόβλημα τελικής διάθεσης – αξιοποίησης των υλικών αυτών, τα οποία σε διαφορετική περίπτωση, θα διατίθεντο ανεξέλεγκτα. Τονίζεται ότι, με την ανάπτυξη τέτοιων δραστηριοτήτων το περιβαλλοντικό όφελος είναι διπλό, καθώς πέραν της ουσιαστικής λύσης που δίδεται στη διαχείριση των αποβλήτων της κατασκευαστικής δραστηριότητας, επιτυγχάνεται και η βέλτιστη δυνατή αξιοποίησή τους, προς το σκοπό της αποκατάστασης και οικολογικής ανασυγκρότησης μιας θιγείσας και υποβαθμισμένης από την πρότερη λατομική δραστηριότητα περιοχής, αυξάνοντας παράλληλα και το δυναμικό μελλοντικής αξιοποίησής της.
Πώς διασφαλίζετε την ποιότητα και την ασφάλεια των υπηρεσιών σας προς τους ΟΤΑ;
Η ποιότητα και η ασφάλεια είναι από τις βασικές μας προτεραιότητες και ταυτόχρονα θεμελιώδη στοιχεία στην παροχή υπηρεσιών προς τους ΟΤΑ. Στην ΑΝΑΕΚΚ ακολουθούμε αυστηρά πρωτόκολλα ποιότητας, βάσει των διεθνών προτύπων ISO, ώστε κάθε στάδιο της διαδικασίας διαχείρισης να πληροί τα απαιτούμενα πρότυπα ασφάλειας και περιβαλλοντικής προστασίας. Οι εγκαταστάσεις ανακύκλωσης των συνεργατών μας είναι εξοπλισμένες με σύγχρονα συστήματα ελέγχου, και η ομάδα μας αποτελείται από εξειδικευμένους επαγγελματίες που διασφαλίζουν ότι κάθε διαδικασία ολοκληρώνεται με τον βέλτιστο τρόπο. Επίσης, πραγματοποιούμε τακτικούς ελέγχους και αξιολογήσεις στις μονάδες μας, αλλά και στις υπηρεσίες που προσφέρουμε σε συνεργαζόμενους ΟΤΑ.
Ποια είναι τα επόμενα βήματα για την ΑΝΑΕΚΚ ΑΕ;
Ο πρωταρχικός μας στόχος είναι η αύξηση τόσο των συνεργαζόμενων διαχειριστών (ΟΤΑ, κατασκευαστές, επαγγελματίες του χώρου κλπ), όσο και των διαχειριζόμενων ποσοτήτων ΑΕΚΚ, προς επίτευξη των εθνικών και ευρωπαϊκών στόχων. Για το σκοπό αυτό η ΑΝΑΕΚΚ εφαρμόζει διαρκές πρόγραμμα διεύρυνσης της εδαφικής και πληθυσμιακής της κάλυψης. Στην παρούσα φάση, η γεωγραφική μας εμβέλεια εξυπηρετεί έργα από 32 Περιφερειακές Ενότητες καλύπτοντας το 65% του πληθυσμού.
Επίσης, στοχεύουμε στη συνεχή εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση των επαγγελματιών και των πολιτών, ώστε να επιτευχθεί ευρύτερη κατανόηση των ζητημάτων βιωσιμότητας και κυκλικής οικονομίας.
Τέλος, σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες και φορείς προσπαθούμε να βελτιώσουμε το υφιστάμενο πλαίσιο διαχείρισης των ΑΕΚΚ, καθώς μετά από 15 πλέον χρόνια που μπήκε σιγά σιγά στην καθημερινότητά μας έχουμε διαγνώσει τα προβλήματα και τις παθογένειές του και ελπίζουμε, με τη γνώση και την εμπειρία μας, να συμβάλουμε καθοριστικά προς αυτή την κατεύθυνση.
Ποιο είναι τελικά το όραμα σας;
Η βιωσιμότητα στην κατασκευή δεν είναι μόνο επιλογή του σήμερα, αλλά μια ανάγκη του αύριο. Με την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση των κατασκευαστικών υλικών χτίζουμε έναν κόσμο πιο ανθεκτικό και φιλικό προς το περιβάλλον. Τα ΑΕΚΚ ή αλλιώς «μπάζα» μπορούν να ανακυκλωθούν και να αξιοποιηθούν σχεδόν στο σύνολό τους και στην ΑΝΑΕΚΚ εργαζόμαστε με όραμα την καθολική ένταξη των παραγόμενων δευτερογενών υλικών στην αγορά, ώστε αφενός να υπηρετήσουμε την κυκλική οικονομία για μια βιώσιμη ανάπτυξη και αφετέρου να εξαλείψουμε κάθε δεύτερη σκέψη που οδηγεί στη μη ορθή διαχείριση των υλικών αυτών.
Οι σύγχρονες περιβαλλοντικές απαιτήσεις επιβάλλουν εντατικές προσπάθειες από την πλευρά μας για να διασφαλίσουμε ότι η διαχείριση των ΑΕΚΚ είναι σύμφωνη με τα υψηλότερα πρότυπα βιωσιμότητας και προστασίας του περιβάλλοντος. Παράλληλα, εφαρμόζουμε συστήματα παρακολούθησης και αξιολόγησης της απόδοσης των υπηρεσιών μας, ώστε να είμαστε πάντα έτοιμοι να προσαρμοστούμε σε νέες νομοθετικές απαιτήσεις και προκλήσεις. Αντιμετωπίζουμε την κυκλική οικονομία ως πυλώνα της φιλοσοφίας μας και επενδύουμε στη διαρκή αναβάθμιση των διαδικασιών μας, δίνοντας έμφαση στην καινοτομία και την αποτελεσματικότητα.
Η συνέντευξη με τον κ. Αγγελόπουλο αναδεικνύει τις σημαντικές προοπτικές που ανοίγονται για τους ΟΤΑ μέσω της συνεργασίας με εξειδικευμένα συστήματα διαχείρισης αποβλήτων, όπως η ΑΝΑΕΚΚ ΑΕ. Οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης έχουν την ευκαιρία να ενσωματώσουν στρατηγικές κυκλικής οικονομίας, οι οποίες όχι μόνο συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος αλλά και προσφέρουν οικονομικά οφέλη και σημαντική αναβάθμιση των δημοτικών υπηρεσιών. Η δέσμευση της ΑΝΑΕΚΚ ΑΕ για τη συνεχή ανάπτυξη και την αναβάθμιση των υπηρεσιών της, με στόχο την πλήρη ενσωμάτωση της κυκλικής οικονομίας και της βιώσιμης ανάπτυξης σε όλα τα επίπεδα των δραστηριοτήτων της, εγγυάται την υιοθέτηση καλών πρακτικών, οι οποίες σε στενή συνεργασία με τους Δήμους εξυπηρετούν τόσο το περιβάλλον, όσο και την ευρύτερη κοινωνία.
