Σάλο έχει προκαλέσει και πανικό στις δημοτικές αρχές η απόφαση της Ε.Ε, του ΕΣΔΝΑ 27 Δεκεμβρίου, να ενσωματώσει στα τέλη του 2025 και τις πληρωμές των παρελθόντων ετών και το αυξημένο τέλος ταφής.
Οι δήμοι είδαν στην απόφαση να υπερδιπλασιάζονται οι εισφορές τους αν και είχαν ήδη διαμορφώσει το ύψος των δημοτικών τελών και είχαν ήδη κατάρτιση και τους προϋπολογισμούς τους
Και έτσι όμως να μην ήταν, τα 200 εκατομμύρια επιπλέον που ζητάει ο ΕΔΣΝΑ δεν μπορούν με τίποτα να καλυφθούν από τους προϋπολογισμούς των δήμων, εκτός και αν αυτοί προχωρήσουν σε νέα αύξηση τουλάχιστον κατά 70% με 80% στα δημοτικά τέλη.
Πρέπει βέβαια εδώ να σημειωθεί ότι η τεράστια αυτή αύξηση που οφείλεται στο τέλος ταφής εισπράττεται μεν από τον ΕΔΣΝΑ, αλλά αποδίδεται βάση του νόμου στο ΕΟΑΝ και δεν είναι μία δυνητική απόφαση από τα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής, αλλά μία απόφαση που επιβάλλεται από το νόμο. Και εδώ ο ΕΟΑΝ αν και έχει ήδη εισπράξει 270 εκατομμύρια από τους δήμους δεν έχει κάνει τίποτα για την προώθηση της ανακύκλωσης στους δήμους όπως επίσης επιβάλει ο νόμος.
Επίσης πρέπει να σημειωθεί ότι ο ΕΣΔΝΑ εδώ και αρκετό καιρό δεν τιμολογεί ξεχωριστά τους δήμους βάση επικαιροποιημένων ζυγολογίων και επιδόσεων για την εκτροπή στην ανακύκλωση αλλά τιμολογεί έναντι, βάσει των παρελθόντων ετών.
Επίσης ο ΕΔΣΝΑ είναι εκτεθειμένος καθώς δεν δημοσιοποιεί στοιχεία όπως οφείλει να κάνει και κρατάει παρανόμως κλειστά τα στοιχεία. Mόνο πρόσφατα δημοσίευσε κάποια στοιχεία έπειτα από πολλά χρόνια.
Το myota.gr έχει απευθύνει γραπτά ερωτήματα για το θέμα, αλλά ο ΕΔΣΝΑ ούτε καν απάντησε όπως τον υποχρεώνει ο νόμος.
Και η ευθύνη βέβαια των δήμων είναι μεγάλη αφού η ανακύκλωση βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα άρα και το τέλος ταφής και τα λειτουργικά έξοδα είναι αντιστρόφως ανάλογα αλλά και οι όποιοι ελάχιστοι δήμοι έχουν προχωρήσει σε μέτρα και μηχανισμούς που απέδωσαν, δεν θα είχαν κανένα όφελος προς το παρόν, ούτε θα απέφευγαν το χαράτσι.
Η διαχείριση των απορριμμάτων στην Αττική αποτελεί μια από τις σημαντικότερες προκλήσεις για την περιφέρεια, καθώς εδώ συγκεντρώνεται σχεδόν ο μισός πληθυσμός της Ελλάδας. Οι ποσότητες των απορριμμάτων είναι τεράστιες, και η ανάγκη για αποτελεσματική διαχείριση είναι επιτακτική, τόσο για περιβαλλοντικούς όσο και για οικονομικούς λόγους.
Η Περιφέρεια Αττικής παράγει περίπου το 40% των αστικών στερεών αποβλήτων της χώρας, ποσότητα που ανέρχεται σε πάνω από 1,8 εκατομμύρια τόνους ετησίως. Παρά την αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με την ανακύκλωση, η ανακύκλωση παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, με το ποσοστό να κυμαίνεται γύρω στο 20%. Το υπόλοιπο των απορριμμάτων καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής (ΧΥΤΑ), με κυριότερο τον ΧΥΤΑ Φυλής.
Σύμφωνα με τους στόχους που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέχρι το 2030 το 65% των απορριμμάτων θα πρέπει να ανακυκλώνεται, ενώ μόνο το 10% θα μπορεί να καταλήγει σε ΧΥΤΑ. Ωστόσο, η Αττική βρίσκεται πολύ μακριά από αυτούς τους στόχους. Οι βασικές προκλήσεις περιλαμβάνουν:
• Έλλειψη υποδομών: Ανεπαρκής αριθμός μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων και ανακύκλωσης.
• Περιορισμένη συμμετοχή των πολιτών: Οι πολίτες συχνά δεν γνωρίζουν πώς να ανακυκλώσουν σωστά.
• Διοικητικά εμπόδια: Η γραφειοκρατία καθυστερεί την υλοποίηση νέων έργων.
Ο ρόλος του ΕΔΣΝΑ
Ο Ειδικός Διαβαθμιδικός Σύνδεσμος Νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ) είναι ο βασικός φορέας που ασχολείται με τη διαχείριση των απορριμμάτων στην Αττική. Ο ΕΔΣΝΑ διαχειρίζεται τον ΧΥΤΑ Φυλής, ο οποίος όμως έχει φτάσει στα όρια του. Παράλληλα, προωθεί σχέδια για νέες μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων και την επέκταση της ανακύκλωσης μέσω της διαλογής στην πηγή. Επίσης, ο ΕΔΣΝΑ προωθεί την ενίσχυση της συνεργασίας με τους δήμους για την καλύτερη διαχείριση των απορριμμάτων.
Το κόστος διαχείρισης των απορριμμάτων στην Αττική είναι υψηλό και διαρκώς αυξανόμενο. Για το 2023, το συνολικό κόστος εκτιμήθηκε στα 200 εκατομμύρια ευρώ, με σημαντικό μέρος να προέρχεται από τα τέλη που πληρώνουν οι δήμοι στον ΕΔΣΝΑ. Τα τέλη αυτά βασίζονται στον όγκο και το βάρος των απορριμμάτων που παράγει κάθε δήμος.
Με βάση τις νέες ρυθμίσεις, προβλέπεται η εφαρμογή του συστήματος “Πληρώνω όσο Πετάω” (“Pay-as-you-throw”), το οποίο θα ενισχύσει τη δίκαιη κατανομή του κόστους και θα δώσει κίνητρα στους δήμους να μειώσουν τα απορρίμματα τους. Επιπλέον, προβλέπεται η επιβολή προστίμων για δήμους που δεν τηρούν τους στόχους ανακύκλωσης όπως και εκπτώσεις για αυτούς που επιτυγχάνουν πρόοδο.
Για να επιτευχθούν οι στόχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να βελτιωθεί η διαχείριση των απορριμμάτων στην Αττική, απαιτούνται τα εξής:
- Ενίσχυση της Ανακύκλωσης: Δημιουργία περισσότερων κέντρων ανακύκλωσης και αύξηση των σημείων συλλογής.
- Εκπαίδευση Πολιτών: Καμπάνιες ενημέρωσης για τη σημασία της ανακύκλωσης και την ορθή διαλογή.
- Νέες Υποδομές: Κατασκευή σύγχρονων μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων.
- Κίνητρα στους Δήμους: Επιβράβευση των δήμων που επιτυγχάνουν υψηλά ποσοστά ανακύκλωσης.
- Ψηφιακή Διαχείριση: Εισαγωγή ψηφιακών συστημάτων για την παρακολούθηση της πορείας των απορριμμάτων.
Η μετάβαση σε ένα πιο βιώσιμο σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων απαιτεί συνεργασία μεταξύ όλων των φορέων – ΕΔΣΝΑ, δήμων και πολιτών. Μόνο έτσι θα μπορέσει η Αττική να ανταποκριθεί στις περιβαλλοντικές και οικονομικές προκλήσεις του μέλλοντος, όμως ο Περιφερειακός Σχεδιασμός προβλέπει ενεργειακή αξιοποίηση που δεν θα οδηγήσει σε μείωση αλλά σε αύξηση του κόστους για τους δήμους, ενώ δεν υπάρχει καμία μελέτη βιωσιμότητας για τον σχεδιασμό.
