Η Εθνική Αρχή Ανακύκλωσης και Αποβλήτων (ΕΑΑΑ) προχώρησε στην πιστοποίηση επτά ΦΟΔΣΑ, με στόχο την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της διαφάνειας στη διαχείριση στερεών αποβλήτων. Οι ΦΟΔΣΑ που πιστοποιήθηκαν είναι οι εξής:
- ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας
- ΦΟΔΣΑ Θεσσαλίας
- ΦΟΔΣΑ Ηπείρου
- ΦΟΔΣΑ Δυτικής Μακεδονίας
- ΦΟΔΣΑ Πελοποννήσου
- ΦΟΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας
- ΦΟΔΣΑ Κρήτης
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία και τη δομή διαχείρισης απορριμμάτων στην Ελλάδα, υπάρχουν συνολικά 43 Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ). Αυτοί είναι υπεύθυνοι για τη διαχείριση απορριμμάτων στις αντίστοιχες γεωγραφικές περιοχές τους, βάσει του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ).
Κατηγορίες ΦΟΔΣΑ
Οι ΦΟΔΣΑ διακρίνονται σε:
- Διαβαθμιδικοί ΦΟΔΣΑ: Συνεργάζονται με περιφέρειες και δήμους. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο ΕΔΣΝΑ, που καλύπτει την Αττική.
- Δημοτικοί ΦΟΔΣΑ: Λειτουργούν σε μικρότερη κλίμακα και συνεργάζονται κυρίως με συγκεκριμένους δήμους ή ομάδες δήμων.
Η αποστολή τους είναι να εφαρμόζουν τοπικά σχέδια διαχείρισης αποβλήτων, να οργανώνουν την ανακύκλωση και να διαχειρίζονται τις υποδομές επεξεργασίας, όπως ΧΥΤΑ, ΣΜΑ και μονάδες επεξεργασίας.
Από τους 43 συνολικά ΦΟΔΣΑ, μόνο 7 πιστοποιήθηκαν από την Εθνική Αρχή Ανακύκλωσης και Αποβλήτων (ΕΑΑΑ), υποδεικνύοντας ότι οι υπόλοιποι χρήζουν περαιτέρω βελτιώσεων για να πληρούν τα απαραίτητα πρότυπα.
Η χαμηλή αυτή επίδοση τονίζει την ανάγκη για βελτίωση της λειτουργίας των ΦΟΔΣΑ μέσω χρηματοδότησης, εκσυγχρονισμού των υποδομών και ενίσχυσης της συνεργασίας με τους δήμους και τις τοπικές κοινωνίες.
Η αξιολόγηση και η πιστοποίηση βασίστηκαν σε συγκεκριμένα κριτήρια που καθόρισε η ΕΑΑΑ. Τα βασικά σημεία ελέγχου περιλάμβαναν:
- Οργάνωση και Διοίκηση
– Επαρκής οργάνωση και λειτουργική υποδομή για τη διαχείριση απορριμμάτων.
– Επίτευξη διοικητικής και οικονομικής αυτονομίας. - Επίτευξη Στόχων Διαχείρισης Αποβλήτων
– Συμμόρφωση με τις εθνικές και ευρωπαϊκές οδηγίες για την επεξεργασία απορριμμάτων.
– Βελτίωση στους δείκτες ανακύκλωσης και μείωση απορριμμάτων που καταλήγουν σε ΧΥΤΑ. - Υποδομές και Τεχνολογίες
– Χρήση σύγχρονων μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων.
– Επαρκής ανάπτυξη δικτύων κομποστοποίησης και διαλογής στην πηγή. - Συνεργασία με Δήμους
– Υποστήριξη των δήμων στην εφαρμογή τοπικών σχεδίων διαχείρισης.
– Εξασφάλιση της συμμετοχής των πολιτών μέσω ενημερωτικών δράσεων και προγραμμάτων ανακύκλωσης. - Διαφάνεια και Λογοδοσία
– Δημοσίευση στοιχείων και αποτελεσμάτων διαχείρισης απορριμμάτων.
– Διασφάλιση της χρηστής οικονομικής διαχείρισης.
Ο ΕΔΣΝΑ Εκτός Πιστοποίησης
Ο ΕΔΣΝΑ, που είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση των απορριμμάτων της Αττικής, κρίθηκε ότι δεν πληροί τα παραπάνω κριτήρια. Σύμφωνα με την έκθεση:
• Παρουσιάζει αδυναμίες στη συνεργασία με τους δήμους.
• Υστερεί σε σύγχρονες υποδομές και στη χρήση βιώσιμων πρακτικών διαχείρισης.
• Ελλείπει σε θέματα διαφάνειας και οργάνωσης.
Η απουσία του ΕΔΣΝΑ από τη λίστα των πιστοποιημένων φορέων υπογραμμίζει την ανάγκη βελτίωσης των επιδόσεών του, δεδομένου του κρίσιμου ρόλου του στη μεγαλύτερη περιφέρεια της χώρας.
Η πιστοποίηση όμως των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) από την Εθνική Αρχή Ανακύκλωσης και Αποβλήτων (ΕΑΑΑ) αποτελεί σημαντικό βήμα για τη βελτίωση της διαχείρισης των απορριμμάτων στην Ελλάδα. Ωστόσο, η πρόσφατη διαδικασία πιστοποίησης, που ολοκληρώθηκε από την ΕΑΑΑ, άφησε τον Ενιαίο Διαβαθμιδικό Σύνδεσμο Νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ) εκτός λίστας, προκαλώντας αντιδράσεις και συζητήσεις.
Η διαδικασία περιλαμβάνει αυστηρά κριτήρια που σχετίζονται με τη διαχείριση των απορριμμάτων, την περιβαλλοντική προστασία και τη συμμόρφωση με τη νομοθεσία. Η πιστοποίηση θεωρείται αναγκαία για τη βελτίωση των υπηρεσιών που παρέχουν οι ΦΟΔΣΑ και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πολιτών.
Η αξιολόγηση επικεντρώνεται στη δυνατότητα των ΦΟΔΣΑ να εφαρμόζουν βιώσιμες πρακτικές διαχείρισης αποβλήτων, όπως η ανακύκλωση, η κομποστοποίηση και η μείωση των απορριμμάτων που καταλήγουν στους ΧΥΤΑ. Παράλληλα, δίνεται έμφαση στη συνεργασία με τους δήμους και την ενεργοποίηση των τοπικών κοινωνιών.
Σύμφωνα με την ΕΑΑΑ, ο ΕΔΣΝΑ δεν πληροί τα απαιτούμενα κριτήρια, γεγονός που υποδηλώνει αδυναμίες στη διαχείριση, την οργάνωση ή την εφαρμογή των σύγχρονων μεθόδων επεξεργασίας αποβλήτων.
Από την πλευρά του, ο ΕΔΣΝΑ απορρίπτει τα ευρήματα της ΕΑΑΑ, υποστηρίζοντας ότι η διαδικασία δεν έλαβε υπόψη κρίσιμες πτυχές του έργου του. Επισημαίνει την ανάγκη βελτίωσης των υποδομών και των διαδικασιών, καθώς και την εξεύρεση μιας “φόρμουλας” συνεργασίας με τους δήμους, οι οποίοι διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη διαχείριση των απορριμμάτων.
Γενικά ο χαμηλός αριθμό πιστοποιήσεων αναδεικνύει την ανάγκη για συνολική αναδιοργάνωση του πλαισίου διαχείρισης απορριμμάτων στη χώρα. Οι δήμοι πρέπει να ενισχυθούν, ώστε να συνεργάζονται αποτελεσματικά με τους ΦΟΔΣΑ και να εφαρμόζουν τα τοπικά σχέδια διαχείρισης απορριμμάτων. Επιπλέον, απαιτείται καλύτερος συντονισμός μεταξύ κεντρικών, περιφερειακών και τοπικών φορέων.
Η ΕΑΑΑ και ο ΕΔΣΝΑ οφείλουν να βρουν κοινό έδαφος για τη βελτίωση της διαχείρισης απορριμμάτων στην Αττική που παράγει το 45% των απορριμμάτων. Η ανάπτυξη νέων μονάδων επεξεργασίας, η προώθηση της ανακύκλωσης και η εκπαίδευση των πολιτών αποτελούν βασικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση.
Η πιστοποίηση των ΦΟΔΣΑ είναι ένα κρίσιμο εργαλείο για την αναβάθμιση της διαχείρισης των αποβλήτων στην Ελλάδα. Ωστόσο, η απουσία του ΕΔΣΝΑ από τη διαδικασία αναδεικνύει τις προκλήσεις που παραμένουν.
