Η τεχνητή νοημοσύνη (artificial Intelligence, AI) δεν είναι πλέον επιστημονική φαντασία. Είναι ήδη παρούσα στην καθημερινή λειτουργία των οργανισμών, επηρεάζοντας στρατηγικά τον τρόπο με τον οποίο οι Δήμοι αλληλεπιδρούν με τους πολίτες, οργανώνουν τα δεδομένα τους και βελτιστοποιούν τις υπηρεσίες τους. Από την έξυπνη διαχείριση της κυκλοφορίας μέχρι την πρόβλεψη κοινωνικών αναγκών, η AI ανοίγει νέους ορίζοντες για την τοπική αυτοδιοίκηση.
Μαζί με τις ευκαιρίες, όμως, έρχονται και ευθύνες. Η ηθική χρήση των συστημάτων AI, η προστασία των προσωπικών δεδομένων και η διασφάλιση της διαφάνειας στη λήψη αποφάσεων, αποτελούν ζητήματα πρώτης γραμμής για κάθε Δήμο που επιθυμεί να αξιοποιήσει αυτές τις τεχνολογίες με τρόπο υπεύθυνο.
Σε αυτό ακριβώς το σημείο έρχεται να απαντήσει το νέο διεθνές πρότυπο ISO/IEC 42001:2023. Πρόκειται για το πρώτο παγκόσμιο πρότυπο που εστιάζει αποκλειστικά στη διακυβέρνηση και διαχείριση της τεχνητής νοημοσύνης, προσφέροντας ένα δομημένο πλαίσιο ώστε οι οργανισμοί να αξιοποιούν την AI με σαφείς κανόνες, ηθική υπευθυνότητα και νομική συμμόρφωση.
Η είδηση ότι η AXIA CERT –ένας από τους πλέον αξιόπιστους φορείς πιστοποίησης στη χώρα– βρίσκεται ήδη σε διαδικασία διαπίστευσης για το πρότυπο ISO 42001, αποτελεί ιδιαίτερης σημασίας εξέλιξη για την τοπική αυτοδιοίκηση. Ήδη η AXIA CERT διαθέτει διαπιστεύσεις από το ΕΣΥΔ για πρότυπα που αγγίζουν κρίσιμες πλευρές της σύγχρονης διοίκησης, όπως τα ISO 9001, ISO 50001, ISO 55001, ISO 20000-1, ISO 37301 και ISO 27001-27701 (δείτε τις διαπιστεύσεις εδώ).
Το ISO/IEC 42001 εισάγει την έννοια ενός “Συστήματος Διαχείρισης AI” (AI Management System – AIMS), το οποίο βοηθά οργανισμούς –και ειδικά τους Δήμους– να ενσωματώσουν τεχνολογίες AI με τρόπο ασφαλή, διαφανή και εναρμονισμένο με ευρωπαϊκές ρυθμίσεις, όπως ο AI Act. Η εφαρμογή του προτύπου μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά για τον εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών, ενισχύοντας τη σχέση εμπιστοσύνης με τους πολίτες και εξασφαλίζοντας πλήρη συμμόρφωση με τον GDPR και το ISO/IEC 27001.
Δεν πρόκειται απλώς για ένα πιστοποιητικό. Είναι μια κουλτούρα διοίκησης, που προτάσσει την υπευθυνότητα στη χρήση αλγοριθμικών συστημάτων. Επιπλέον, οι Δήμοι καλούνται να ενσωματώσουν διαδικασίες συνεχούς αξιολόγησης και συμμετοχικού διαλόγου με τους δημότες και τους εργαζομένους, αναγνωρίζοντας τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει κάθε τεχνολογική επιλογή στην κοινωνική συνοχή και την καθημερινότητα των πολιτών.
Τα οφέλη είναι ουσιαστικά και μετρήσιμα. Η πιστοποίηση σύμφωνα με το ISO 42001 ενισχύει την εικόνα του Δήμου ως φορέα καινοτομίας και θεσμικής ωριμότητας. Παράλληλα, προετοιμάζει το έδαφος για την επιτυχή διεκδίκηση ευρωπαϊκών πόρων από προγράμματα όπως το ΕΣΠΑ 2021-2027, ελαχιστοποιεί τον νομικό κίνδυνο σε ένα ρυθμιστικό περιβάλλον που αλλάζει γοργά και συμβάλλει στη δημιουργία ενός ευέλικτου και αποτελεσματικού μοντέλου διοίκησης.
Ήδη, αρκετοί Δήμοι αξιοποιούν εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης για να οργανώσουν καλύτερα την καθαριότητα, να αυτοματοποιήσουν helpdesks ή να αναλύσουν αιτήματα πολιτών. Με το ISO 42001, όλα αυτά μπορούν πλέον να πραγματοποιούνται μέσα σε ένα πλαίσιο ελέγχου, τεκμηρίωσης και λογοδοσίας.
Το πρότυπο βασίζεται σε μια προσέγγιση διαχείρισης κινδύνου και απαιτεί από τους οργανισμούς να αναγνωρίζουν και να αξιολογούν ηθικούς, νομικούς, κοινωνικούς και τεχνικούς κινδύνους. Παράλληλα, ενθαρρύνει τον ορισμό ρόλων και υπευθυνοτήτων, την ύπαρξη διαφανών διαδικασιών λήψης αποφάσεων και τη συνεχή βελτίωση μέσα από τον κύκλο PDCA (Plan-Do-Check-Act).
Επιπλέον, το ISO 42001 είναι πλήρως συμβατό με άλλα διεθνή πρότυπα, όπως το ISO 9001 για τη διαχείριση ποιότητας, διευκολύνοντας την ενσωμάτωσή του σε υφιστάμενα συστήματα.
Η AXIA CERT, εκτός από το ISO 42001, προσφέρει πιστοποίηση σε μια σειρά από πρότυπα που ενισχύουν τη συνολική διακυβέρνηση των Δήμων:
• Το ISO 20000-1, για την υψηλής ποιότητας παροχή υπηρεσιών πληροφορικής.
• Το ISO/IEC 27701, που αφορά την προστασία προσωπικών δεδομένων και αποτελεί επέκταση του ISO 27001.
• Το ISO 37301:2021, που ενισχύει τη συμμόρφωση με νομικές και κανονιστικές απαιτήσεις.
• Το ISO 55001:2024, το οποίο καθοδηγεί τη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής τους.
Σήμερα, που οι πολίτες διεκδικούν διαφάνεια και υπευθυνότητα, η υιοθέτηση του ISO/IEC 42001:2023 μπορεί να αποτελέσει το διαβατήριο για μια νέα εποχή ψηφιακής διακυβέρνησης, όπου η τεχνητή νοημοσύνη λειτουργεί ως εργαλείο ενδυνάμωσης και όχι αποκλεισμού. Οι Δήμοι έχουν τώρα στη διάθεσή τους το πλαίσιο για να μετασχηματιστούν ουσιαστικά – και η AXIA CERT είναι εδώ για να τους στηρίξει σε αυτό το ταξίδι.
📌 Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε το www.axiacert.com
📧 Επικοινωνία: [email protected]
📞 Τηλέφωνο: +30 210 2581458
