Σε μια εποχή όπου οι ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη ζωή των πολιτών, η διαλειτουργικότητα (interoperability) αποτελεί βασικό θεμέλιο για την αποτελεσματική και ασφαλή ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των διοικητικών συστημάτων σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι αξιολογήσεις διαλειτουργικότητας (interoperability assessments) έχουν πλέον αναδειχθεί ως ουσιαστικό εργαλείο για τη βελτίωση της ποιότητας και της απόδοσης των ψηφιακών υπηρεσιών, προάγοντας την εμπιστοσύνη, την αποδοτικότητα και την καινοτομία.
Τι είναι οι αξιολογήσεις διαλειτουργικότητας;
Οι αξιολογήσεις αυτές εντοπίζουν σε πρώιμο στάδιο πιθανά εμπόδια στη διαλειτουργικότητα συστημάτων, δεδομένων και διαδικασιών, εντός και μεταξύ των ευρωπαϊκών διοικήσεων. Είναι ουσιαστικά εργαλεία πρόβλεψης και βελτίωσης, που ενσωματώνονται στον σχεδιασμό ή την αναβάθμιση ενός δημόσιου πληροφοριακού συστήματος. Στόχος τους είναι να διασφαλίσουν ότι το σύστημα αυτό θα μπορεί να συνεργάζεται ομαλά με άλλα, τόσο σε εθνικό όσο και σε διασυνοριακό επίπεδο.
Το παράδειγμα του Λουξεμβούργου
Το Λουξεμβούργο αποτελεί πρότυπο στην υιοθέτηση των αξιολογήσεων διαλειτουργικότητας. Η Διεύθυνση Διακυβέρνησης Πληροφοριών του Υπουργείου Ψηφιακής Μεταρρύθμισης έχει ενσωματώσει τη μεθοδολογία αξιολόγησης από το European Interoperability Framework (EIF) στις εσωτερικές της διαδικασίες, διευκολύνοντας τη συνεργασία μεταξύ διαφορετικών θεσμών και υπηρεσιών. Το εργαλείο Interoperability Maturity Assessment of a Public Service (IMAPS) έχει χρησιμοποιηθεί με επιτυχία για την ανάλυση υπαρχόντων συστημάτων, προτείνοντας βελτιώσεις σε επίπεδο οργανωτικό, τεχνικό, νομικό και σημασιολογικό.
Οφέλη για την Ευρώπη και τους πολίτες
Η εφαρμογή αυτών των εργαλείων σε όλα τα κράτη-μέλη συμβάλλει:
• Στην παροχή φιλικότερων και ταχύτερων υπηρεσιών στους πολίτες
• Στην αποτροπή των διοικητικών σιλό και του κατακερματισμού των δεδομένων
• Στην εξοικονόμηση πόρων μέσω της επαναχρησιμοποίησης δεδομένων και λύσεων
• Στη διασφάλιση της ψηφιακής συνοχής μεταξύ των κρατών μελών – ειδικά σε τομείς όπως η υγεία, οι μεταφορές και η δικαιοσύνη
Ο ευρωπαϊκός σχεδιασμός
Οι αξιολογήσεις διαλειτουργικότητας εντάσσονται στο ευρύτερο πλαίσιο της Ψηφιακής Δεκαετίας της ΕΕ (Digital Decade) και στον στόχο δημιουργίας ενός ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου δεδομένων, όπου τα συστήματα των δημόσιων διοικήσεων δεν λειτουργούν απομονωμένα, αλλά με διαφάνεια, ασφάλεια και συνεργασία.
Η εμπειρία από χώρες όπως το Λουξεμβούργο αποδεικνύει ότι η διαλειτουργικότητα δεν είναι απλώς τεχνικό ζήτημα. Είναι μια στρατηγική επιλογή για μια πιο δημοκρατική, προσβάσιμη και αποδοτική δημόσια διοίκηση. Η καθολική εφαρμογή αξιολογήσεων διαλειτουργικότητας θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για τη μετάβαση των ευρωπαϊκών διοικήσεων σε ένα ψηφιακό, διασυνδεδεμένο μέλλον, προσανατολισμένο στον πολίτη.
