Από τις 6 έως τις 8 Μαΐου 2025, η πόλη του Βίλνιους –πρωτεύουσα της Λιθουανίας και Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα της Κλιματικής Ουδετερότητας για το 2023– φιλοξένησε το σημαντικό συνέδριο με τίτλο «Αξιοποιώντας τις Επιτυχίες των Πόλεων: Προώθηση της Δράσης για το Κλίμα για το 2030». Το συνέδριο αποτέλεσε σημείο συνάντησης για τις 100 ευρωπαϊκές πόλεις που συμμετέχουν στην Ευρωπαϊκή Αποστολή για τις Κλιματικά Ουδέτερες και Έξυπνες Πόλεις έως το 2030, γνωστή και ως EU Mission: Climate-Neutral and Smart Cities.
Στόχος και Ατζέντα του Συνεδρίου
Η τριήμερη εκδήλωση συγκέντρωσε αιρετούς εκπροσώπους, δημοτικές αρχές, ερευνητές, στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και κοινωνικούς φορείς από ολόκληρη την Ευρώπη, με στόχο:
• Την ανταλλαγή καλών πρακτικών και επιτυχημένων παραδειγμάτων από τις πόλεις που έχουν ήδη σημειώσει πρόοδο στη μετάβασή τους προς την κλιματική ουδετερότητα.
• Την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ πόλεων και θεσμών.
• Την αξιολόγηση των μέχρι στιγμής επιδόσεων και των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι συμμετέχουσες πόλεις.
• Την εμβάθυνση στα χρηματοδοτικά εργαλεία, στα τοπικά «Συμβόλαια Πόλης για το Κλίμα» (Climate City Contracts) και στις έξυπνες τεχνολογίες.
Στο Συνέδριο συμμετείχαν, ο Δήμαρχος Τρικκαίων κ. Σακκάς, οι Δήμαρχοι Ιωαννιτών και Λεμεσού Θωμάς Μπέγκας και Γιάννης Αρμεύτης, ο αντιδήμαρχος Δ. Αθηναίων Νίκος Χρυσόγελος, ο αντιδήμαρχος Δ. Καλαμάτας Βασίλης Παπαευσταθίου, ο σύμβουλος του Δημάρου θεσσαλονίκης κ. Χρυσόστομος Καλογήρου, ο εκπρόσωπος του Δήμου Κοζάνης κ. Γιάννης Φάλλας και οι Ελληνες εκπρόσωποι του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Αποστολής κ.κ. Μαρία Βασιλάκου και Χρύσης Νικολαΐδης.
Οι Πόλεις στο Επίκεντρο της Πράσινης Μετάβασης
Η Αποστολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις Κλιματικά Ουδέτερες και Έξυπνες Πόλεις αποτελεί έναν από τους βασικούς μηχανισμούς υλοποίησης της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Οι 100 επιλεγμένες πόλεις δεσμεύονται να λειτουργήσουν ως ζωντανά εργαστήρια και πρότυπα για το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επιδιώκοντας να επιτύχουν καθαρό μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα έως το 2030 – είκοσι χρόνια νωρίτερα από τον στόχο του 2050 για την υπόλοιπη Ευρώπη.
Οι Θεματικές του Συνεδρίου
Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου αναπτύχθηκαν ενότητες σχετικές με:
• Κυκλική οικονομία και βιώσιμη αστική κινητικότητα.
• Ενεργειακή απόδοση στα δημόσια κτίρια και έξυπνες ενεργειακές κοινότητες.
• Εμπλοκή των πολιτών στον σχεδιασμό και την παρακολούθηση της προόδου.
• Καινοτόμες μεθοδολογίες χρηματοδότησης και επενδύσεων μέσω του προγράμματος Horizon Europe και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.
Η Συμμετοχή των Πολιτών και η Ψηφιακή Διάσταση
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη συμμετοχική διακυβέρνηση και στη χρήση ψηφιακών εργαλείων που ενισχύουν τη διαφάνεια και τη λογοδοσία. Πολλές πόλεις παρουσίασαν πλατφόρμες συν-δημιουργίας πολιτικών, εργαλεία ανοιχτών δεδομένων και καινοτόμες εφαρμογές πρόβλεψης κλιματικών επιπτώσεων.
Βίλνιους: Η Πόλη-Υποδοχέας
Το Βίλνιους επιλέχθηκε ως πόλη-οικοδεσπότης λόγω της ταχείας προόδου που έχει επιτύχει στη βιώσιμη μετακίνηση, στις έξυπνες υποδομές και στην ενεργειακή αυτονομία. Η πόλη παρουσίασε το δικό της Climate City Contract, θέτοντας φιλόδοξους στόχους για τις δημόσιες μεταφορές, την ενεργειακή ανακαίνιση κατοικιών και τη χρήση ΑΠΕ σε δημοτικά κτίρια.
Επόμενα Βήματα
Στο κλείσιμο του συνεδρίου, ανακοινώθηκαν τα επόμενα βήματα για την ενίσχυση των δυνατοτήτων των πόλεων:
• Δημιουργία θεματικών κοινοτήτων μάθησης.
• Διεύρυνση της χρήσης των “Mission Hubs” σε κάθε χώρα.
• Συστηματική παρακολούθηση μέσω KPI και dashboards.
• Στήριξη νέων αιτήσεων για συμμετοχή στη δεύτερη φάση της αποστολής.
Το συνέδριο αποτέλεσε ένα ορόσημο για τη συνεργασία των πόλεων και επιβεβαίωσε τη σημασία της τοπικής δράσης για την παγκόσμια πρόκληση της κλιματικής κρίσης.
