Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ (Β’ 2213/08.05.2025) η απόφαση 25386 του Υφυπουργού Ανάπτυξης, η οποία εξειδικεύει το πλαίσιο εποπτείας, ελέγχου και επιβολής κυρώσεων για τη λειτουργία των Επιχειρηματικών Πάρκων, κατ’ εφαρμογή του ν. 4982/2022.
Η απόφαση καθορίζει:
• τα όργανα που διενεργούν τους ελέγχους (τακτικούς και έκτακτους),
• τα κριτήρια αξιολόγησης των παραβάσεων (π.χ. πληρότητα, ιστορικό συμμόρφωσης),
• την κλιμάκωση των κυρώσεων, που φτάνουν έως και τα 2.000.000 ευρώ σε σοβαρές περιπτώσεις,
• τη διαδικασία ακρόασης και επιβολής προστίμων, όπως και το δικαίωμα προσφυγής.
Η εποπτεία ανατίθεται στο Τμήμα Βιομηχανικών και Επιχειρηματικών Υποδομών του Υπουργείου Ανάπτυξης, ενώ οι επιτόπιοι έλεγχοι γίνονται από τριμελείς Επιτροπές, στις οποίες συμμετέχουν και εκπρόσωποι των Περιφερειών.
Η απόφαση προβλέπει τη συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης, κυρίως μέσα από:
• Συμμετοχή των Περιφερειών στις Επιτροπές Ελέγχου, δίπλα σε στελέχη του Υπουργείου Ανάπτυξης και άλλων συναρμόδιων Υπουργείων.
• Διαχείριση του χωρικού σχεδιασμού των Επιχειρηματικών Πάρκων, καθώς τα Ρυμοτομικά Σχέδια Εφαρμογής που εγκρίνονται και εφαρμόζονται σε τοπικό επίπεδο, έχουν άμεσο πολεοδομικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπο στους Δήμους.
• Επίβλεψη εξωτερικών έργων υποδομής, που συχνά εκτελούνται ή παρακολουθούνται από δημοτικές και περιφερειακές υπηρεσίες (π.χ. οδικές συνδέσεις, δίκτυα αποχέτευσης, υδροδότησης, αντιπλημμυρικά έργα).
• Ανταπόκριση σε τοπικές καταγγελίες ή αναφορές, που δύνανται να οδηγήσουν σε έκτακτους ελέγχους.
Η λειτουργία ενός Επιχειρηματικού Πάρκου επηρεάζει τον τοπικό ιστό, όχι μόνο αναπτυξιακά αλλά και λειτουργικά: κυκλοφοριακά, περιβαλλοντικά, ενεργειακά. Για τον λόγο αυτό, οι Δήμοι:
• οφείλουν να έχουν ενεργό ρόλο στον εντοπισμό παραβάσεων, καθώς κάθε αστοχία στη διαχείριση υποδομών, περιβάλλοντος ή εγκαταστάσεων έχει άμεσες επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής των κατοίκων.
• μπορούν να ασκούν πίεση για την επιβολή κυρώσεων, ειδικά όταν πρόκειται για αδειοδοτημένες επιχειρήσεις που λειτουργούν πλησίον οικιστικών περιοχών ή σε οικολογικά ευαίσθητες ζώνες.
• έχουν συμφέρον να συνεργάζονται με τις ΕΑΔΕΠ (Εταιρείες Ανάπτυξης και Διαχείρισης Επιχειρηματικού Πάρκου), ώστε τα έργα να υλοποιούνται εντός χρονοδιαγράμματος και να εξυπηρετούν την τοπική ανάπτυξη.
Τι είναι τα Επιχειρηματικά Πάρκα και γιατί ενδιαφέρουν τους ΟΤΑ
Τα Επιχειρηματικά Πάρκα αποτελούν οργανωμένους υποδοχείς μεταποιητικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, με στόχο τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Πέραν της γενικής σημασίας τους για την ανάπτυξη, οι ΟΤΑ, και ιδίως οι δήμοι και οι περιφέρειες, έχουν διττό ρόλο:
• Χωροταξικός και πολεοδομικός: Ως αρμόδιοι για την έγκριση και παρακολούθηση των Ρυμοτομικών Σχεδίων Εφαρμογής.
• Διοικητικός και ελεγκτικός: Μέσω της συμμετοχής τους σε Επιτροπές Ελέγχου και στην αξιολόγηση επιπτώσεων στον τοπικό ιστό.
Η εποπτεία και οι έλεγχοι διενεργούνται από τη Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας, με συγκεκριμένη διαδικασία που περιλαμβάνει:
• Τακτικούς ελέγχους ανά διετία, βάσει κριτηρίων όπως η πληρότητα, το στάδιο ανάπτυξης και το ιστορικό συμμόρφωσης.
• Έκτακτους ελέγχους, κατόπιν αναφορών ή καταγγελιών, με δυνατότητα αυτεπάγγελτης παρέμβασης.
Οι Επιτροπές Ελέγχου αποτελούνται από υπαλλήλους του Υπουργείου, αλλά και της οικείας Περιφέρειας.
Κλιμάκωση και Κριτήρια Επιβολής Κυρώσεων
Η νέα ρύθμιση προβλέπει ένα κλιμακωτό σύστημα επιβολής κυρώσεων σε περίπτωση παραβάσεων:
- Προειδοποίηση – σύσταση: Σε παραβάσεις διαχειριστικής φύσης, με δίμηνη προθεσμία συμμόρφωσης.
- Πρόστιμο: Από 2.000 έως και 2.000.000 ευρώ, αναλόγως:
o της σοβαρότητας των επιπτώσεων,
o της έκτασης της παράβασης,
o της συνεργασίας του φορέα με τις αρχές.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην περίπτωση παρεμπόδισης ελέγχου, η οποία τιμωρείται με αυτόματο πρόστιμο 10.000 ευρώ.
Οι δήμοι και περιφέρειες εμπλέκονται:
• Στη διαμόρφωση του χωρικού πλαισίου ανάπτυξης των Ε.Π.
• Στην υποστήριξη των Επιτροπών Ελέγχου, καθώς ορίζονται ως μέλη.
• Στη συλλογή δεδομένων τοπικών επιπτώσεων από τη λειτουργία των πάρκων.
