Η παραχώρηση της καθαριότητας σε ιδιώτες επανέρχεται έντονα στην ατζέντα πολλών δήμων της χώρας, είτε ως λύση ανάγκης είτε ως στρατηγική επιλογή. Σε μια εποχή δημοσιονομικών περιορισμών, ελλείψεων προσωπικού και αυξημένων αναγκών καθαριότητας, η ιδιωτικοποίηση εμφανίζεται σε ορισμένους δήμους ως μια “εύκολη” διέξοδος. Ωστόσο, η τάση αυτή συναντά ισχυρές αντιδράσεις από εργαζομένους, αυτοδιοικητικούς και τμήματα της κοινωνίας που θεωρούν ότι η καθαριότητα αποτελεί θεμελιώδη δημόσια υπηρεσία που δεν πρέπει να παραχωρείται με κριτήριο το επιχειρηματικό όφελος.
Ειδικά στην εποχή της προσπάθειας της ανακύκλωσης το θέμα αποκτά πολλές διαστάσεις.
Η μεταφορά σε ιδιώτες και οι αιτίες
Η αδυναμία προσλήψεων, τα χρονοβόρα ΑΣΕΠ, οι συνταξιοδοτήσεις χωρίς αντίκρισμα και η αυξανόμενη πίεση από την καθημερινότητα των πολιτών οδηγούν αρκετούς δημάρχους στην απόφαση να αναθέσουν σε εργολάβους την αποκομιδή απορριμμάτων, την καθαριότητα κοινοχρήστων χώρων, ακόμη και την καθαριότητα σχολικών μονάδων. Η πρακτική αυτή καταγράφεται ήδη σε δήμους όπως η Κέρκυρα, το Μαρούσι, η Γλυφάδα, τα Χανιά, ο Παπάγος Χολαργός, η Ρόδος και άλλους.
Σημειώνουμε όμως πρόσφατα δήλωσε ο Υπουργός Εσωτερικών κ. Λιβάνιος «δεν υπάρχει περιορισμός προσλήψεων στα ανταποδοτικά»
Η επιχειρηματολογία υπέρ της ανάθεσης σε ιδιώτες βασίζεται κυρίως σε:
• ταχύτερη απόκριση,
• ευελιξία και προσαρμογή σε εποχικές ανάγκες (π.χ. τουριστικές περιοχές),
• περιορισμό των λειτουργικών δαπανών μέσω εργολαβιών αντί προσλήψεων με μόνιμη σχέση.
Αντιδράσεις και αντεπιχειρήματα
Στον αντίποδα, τα σωματεία εργαζομένων και πολλές παρατάξεις σε δημοτικά συμβούλια τονίζουν πως η εμπειρία από την εμπλοκή ιδιωτών μέχρι σήμερα έχει αποδείξει:
• χαμηλότερη ποιότητα υπηρεσιών,
• μειωμένο έλεγχο από τις αρμόδιες δημοτικές υπηρεσίες,
• εργασιακές συνθήκες γαλέρας για τους εργαζομένους των εργολάβων,
• υψηλότερο τελικό κόστος, όταν συνυπολογιστούν τα κέρδη των εργολάβων και οι πολλαπλές αναθέσεις.
Ειδικά σε κρίσιμους τομείς όπως η καθαριότητα σχολείων, η υγειονομική ασφάλεια και η διατήρηση ενός ελάχιστου επιπέδου δημόσιας υγιεινής καθιστούν τη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα αναγκαία για πολλούς.
Χαρακτηριστικές είναι οι πρόσφατες ανακοινώσεις σωματείων – όπως αυτό του Δήμου Αγίου Δημητρίου – που αντιδρούν στη μερική απασχόληση ή στις προθέσεις ανάθεσης σε εργολάβους, υπενθυμίζοντας την κρίσιμη συμβολή των καθαριστριών την περίοδο της πανδημίας και ζητώντας προσλήψεις πλήρους απασχόλησης.
Η εμπειρία μέχρι σήμερα
Η εμπειρία από την παραχώρηση της καθαριότητας σε ιδιώτες είναι ανάμεικτη:
• Σε κάποιους δήμους, κυρίως με εποχικές ανάγκες ή αυξημένο τουρισμό, οι εργολαβίες κάλυψαν προσωρινά κενά, χωρίς όμως να αποτυπωθούν μακροχρόνια οφέλη.
• Σε άλλες περιπτώσεις, παρατηρήθηκαν καθυστερήσεις, κακοσυντηρημένος εξοπλισμός και συνεχείς αναθεωρήσεις συμβάσεων.
• Οι οικονομικές επιτροπές που ενέκριναν τέτοιες αναθέσεις έχουν δεχθεί συχνά επικρίσεις για ελλιπή τεκμηρίωση κόστους-οφέλους.
• Σε αρκετούς δήμους η ιδιωτικοποίηση προκάλεσε κινητοποιήσεις, προσφυγές στο Ελεγκτικό Συνέδριο ή και δικαστικές εμπλοκές λόγω αδιαφάνειας.
Προοπτικές και διλήμματα
Η τοπική αυτοδιοίκηση φαίνεται να κινείται μεταξύ δύο πυλώνων: της διασφάλισης του δημόσιου χαρακτήρα των υπηρεσιών και της αναγκαιότητας για αποτελεσματική κάλυψη των αναγκών με περιορισμένους πόρους. Η όποια λύση απαιτεί σοβαρό σχεδιασμό, διαφάνεια, ουσιαστικό κοινωνικό διάλογο και αποτίμηση της μέχρι σήμερα εμπειρίας.
Η πρόκληση για τους δήμους είναι σαφής: να μην αντιμετωπίσουν τη διαχείριση απορριμμάτων και καθαριότητας με λογικές κόστους-οφέλους, αλλά ως κρίσιμη πτυχή της καθημερινής ποιότητας ζωής και της δημόσιας υγείας.
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ ΟΥΤΕ ΙΔΙΩΤΕΣ- ΟΥΤΕ ΜΕΡΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ
ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΕΡΓΑΖΟΜΈΝΩΝ ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ 22-05-25
ΔΉΜΟΥ ΑΓΊΟΥ ΔΗΜΗΤΡΊΟΥ ΑΡ. ΠΡΩΤ.:
ΟΥΤΕ ΙΔΙΩΤΕΣ – ΟΥΤΕ ΜΕΡΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ
Την Παρασκευή 16 Μαΐου, κατά τη συνάντηση του Διοικητικού Συμβουλίου του Σωματείου Εργαζομένων Δήμου Αγίου Δημητρίου με τον Δήμαρχο, μας ανακοινώθηκε η πρόθεση της Διοίκησης να προχωρήσει σε προσλήψεις μερικής απασχόλησης για την καθαριότητα στα σχολεία.
Μας δηλώθηκε επίσης ότι, εξετάζεται το ενδεχόμενο ανάθεσης της καθαριότητας σε ιδιώτες αν δεν εγκριθούν παραπάνω θέσεις απο το Υπουργείο .
Ξεκαθαρίζουμε με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο ότι κάτι τέτοιο δεν γίνεται αποδεκτό.
Η καθαριότητα στα σχολεία δεν είναι υπόθεση λίγων ωρών. Πρόκειται για μια πάγια και διαρκή ανάγκη που δεν μπορεί να καλύπτεται με ημίμετρα και προσωρινές λύσεις. Δεν αποτελεί λύση η μείωση των ωρών απασχόλησης προκειμένου να προσληφθούν περισσότερες εργαζόμενες, αφού οι ώρες καθαριότητας, όπως καθορίζονται από το Υπουργείο, είναι συγκεκριμένες.
Οι σχολικές καθαρίστριες είναι από τις πιο αδικημένες εργαζόμενες στον δημόσιο τομέα.
Από τις εξευτελιστικές συμβάσεις με πληρωμή ανά αίθουσα, με αγώνα καταφέραμε και αναγνωρίστηκε η αναγκαιότητα του ρόλου τους, φτάσαμε στη μετατροπή των συμβάσεων σε πλήρους απασχόλησης, με εφαρμογή του ενιαίου μισθολογίου.
Μέσα από τον διαρκή αγώνα του Σωματείου Εργαζομένων του Δήμου Αγίου Δημητρίου, καταργήθηκαν οι συμβάσεις μερικής απασχόλησης και όλες οι καθαρίστριες εργάζονται πλέον με πλήρη απασχόληση. Η αναγνώριση της συμβολής τους ήρθε ξεκάθαρα στην περίοδο της πανδημίας, όταν με αυταπάρνηση και αίσθημα ευθύνης, προστάτευσαν τα παιδιά μας. Χωρίς να διστασουν και να φοβηθούν βάζοντας σε κίνδυνο την ίδια τους τη ζωή. Όλοι χειροκροτησσν και ακόμα και η κυβέρνηση τους έδωσε συγχαρητήρια.
Αν η απάντηση σε αυτή την προσφορά είναι από την Διοίκηση του Δήμου η μείωση των ωρών και των αποδοχών τους, τότε αυτό δεν είναι ευγνωμοσύνη, αλλά προσβολή.
• Δεν αποδεχόμαστε την είσοδο ιδιωτών, των οποίων μοναδικό κίνητρο είναι το κέρδος, ούτε τη δημιουργία νέου καθεστώτος μερικής απασχόλησης, με συμβάσεις-ομηρία και αμοιβές πείνας των 200 και 300 ευρώ.
• Απαιτούμε προσλήψεις με πλήρη δικαιώματα και αξιοπρεπείς αποδοχές για όλους τους εργαζόμενους.
• Καλούμε την εκπαιδευτική κοινότητα, τους συλλόγους δασκάλων, νηπιαγωγών και καθηγητών, τους συλλόγους γονέων και κηδεμόνων, καθώς και τους μαθητές, να σταθούν στο πλευρό μας και να αντισταθούν στα σχέδια μείωσης ωρών του προσωπικού καθαριότητας ή στην ανάθεση της υπηρεσίας σε εργολάβους.
• Καλούμε όλους τους φορείς και τους συλλόγους του Δήμου Αγίου Δημητρίου να υψώσουν φωνή αντίστασης απέναντι στην ιδιωτικοποίηση των δημοτικών υπηρεσιών.
Όλοι στο Δημοτικό Συμβούλιο την Τετάρτη 28 Μαΐου ώρα : 17:30
Θέλουμε υπηρεσίες δημόσιες με κοινωνικό χαρακτήρα, αποτελεσματικές,
για τα παιδιά μας και τις γειτονιές μας.
Μιλάμε για ανθρώπινες ζωές.
Ούτε ιδιώτες – Ούτε περικοπές !!!
Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΠΟΕ-ΟΤΑ) έχει εκφράσει την αντίθεσή της στην ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών καθαριότητας. Σε πρόσφατη ανακοίνωσή της, η ΠΟΕ-ΟΤΑ επισημαίνει ότι η χρόνια υποχρηματοδότηση και υποστελέχωση των δήμων οδηγεί σε απαξίωση των δημοτικών υπηρεσιών, γεγονός που χρησιμοποιείται ως πρόσχημα για την παραχώρησή τους σε ιδιώτες. Η Ομοσπονδία υπογραμμίζει ότι η μεταφορά του κόστους των υπηρεσιών αυτών στους πολίτες μέσω ιδιωτικών συμβάσεων επιβαρύνει οικονομικά τους δημότες και υπονομεύει τον δημόσιο χαρακτήρα των υπηρεσιών καθαριότητας .
