Συνολικούς πόρους 2 δισεκατομμύρια ευρώ παρουσίασε ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης, κ. Αλέξανδρος Χαρίτσης στην ΚΕΔΕ, οι οποίοι όπως είπε δεσμεύονται μέσα από διάφορες πρωτοβουλίες και προορίζονται για τους δήμους.
Ο κ. Χαρίστης είπε κατ΄αρχήν ότι έγινε πλήρης απορρόφηση των κοινοτικών πόρων της περιόδου 2007-2013 και ότι όλα τα έργα τα οποία βρίσκονταν εν εξελίξει, θα ολοκληρωθούν κανονικά.
Για την περίοδο 2014-2020, το ποσοστό απορρόφησης, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία στο τέλος του 2016, είναι 11,35% και στο αντίστοιχο σημείο της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου, στο τέλος του 2009, ήταν 1,5%.
Ο κ. Χαρίτσης ανέφερε ότι στο πρόγραμμα του ΥΜΕΠΕΡΑΑ, 500 εκ. ευρώ, δικαιούχοι στις περισσότερες προσκλήσεις είναι οι Δήμοι ενώ μέσω και της ΜΟΔ ενισχύεται η διαχειριστική επάρκεια των τελικών δικαιούχων.
Αυτές οι προσκλήσεις αφορούν στην υλοποίηση τοπικών υποδομών, ύδρευσης, αποχέτευσης, αφαλατώσεις, απορρίμματα και άλλων υποδομών.
Στο ίδιο πρόγραμμα, με την εκχώρηση στα ΠΕΠ πόρων του ΥΜΕΠΕΡΑΑ για τη διαχείριση των απορριμμάτων, συνολικού ύψους 720 εκατομμυρίων ευρώ και εδώ οι Δήμοι θα μπορέσουν να διαχειριστούν αυτά τα χρήματα για έργα διαχείρισης απορριμμάτων και αστικών λυμάτων.
Ο Υπουργός ανέφερε ότι και στα προγράμματα του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού εμπλέκονται οι δήμοι.
Ο κ. Χαρίτσης αναγνώρισε ότι τα Προγράμματα του ΕΣΠΑ της νέας περιόδου 2014-2020, στον τρόπο με τον οποίο σχεδιάστηκαν και συμφωνήθηκαν με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή από την προηγούμενη κυβέρνηση, δημιουργούν ένα καθεστώς, ετεροβαρές μεταξύ των δύο Βαθμών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Το 37% των πόρων των νέων προγραμμάτων το διαχειρίζονται οι Περιφέρειες απευθείας, αυτό όμως αποτελεί κανονιστική πρόβλεψη.
Γι αυτό το λόγο τον περασμένο Μάιο εκδόθηκε Υπουργική Απόφαση, για αυτή την ανισομέρεια και για το γεγονός ότι ειδικά οι μικροί Δήμοι ουσιαστικά τίθενται εκτός των προγραμμάτων έτσι ώστε να ενισχυθούν οι Δήμοι οι οποίοι αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες στην ωρίμανση προτάσεων και στην υλοποίηση έργων.
Στόχος ήταν να αποφευχθεί η λογική της κατ’ αποκοπή τεχνικής βοήθειας που επικράτησε στο παρελθόν, και η οποία απέδειξε ότι δεν απέδωσε. Τώρα δίνεται τεχνική βοήθεια σε έναν τελικό δικαιούχο, χωρίς όπως είπε να τον αφήνουμε στο έλεος του Θεού για το πώς θα μπορέσει αυτός να προχωρήσει στην ωρίμανση των προτάσεών του και στην υλοποίηση, εφόσον αυτές ενταχθούν στα προγράμματα.
Ως προς τη ΜΟΔ ανέφερε ότι βρίσκεται σε εξέλιξη, η εκπαίδευση στελεχών των Δήμων σε θέματα ΕΣΠΑ μέσω τηλεκπαίδευσης και σεμιναρίων επιτόπου. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι ήδη στο πρόγραμμα τηλεκπαίδευσης έχουν ενταχθεί πάνω από 2.800 υπάλληλοι και δεκάδες πολιτικά στελέχη των ΟΤΑ Α’ Βαθμού.
Έχουν χορηγηθεί πάνω από 600 άδειες χρήσης σε στελέχη Δήμων από 175 Δήμους.
Επίσης, στο πλαίσιο υλοποίησης αυτής της Υπουργικής Απόφασης, συστήθηκε το Ενιαίο Γραφείο της ΜΟΔ, OTA Support, για την υποδοχή των αιτημάτων και των ερωτημάτων των Δήμων για τη νέα προγραμματική περίοδο. Σύμφωνα με τα στοιχεία επίσημα, από τις 18/5/2016 που ξεκίνησε τη λειτουργία του γραφείο, 51 Δήμοι έχουν απευθυνθεί στη ΜΟΔ.
Σημαντική είναι όπως ανέφερε ο κ. Χαρίτσης, η δημιουργία περιφερειακών μηχανισμών υποστήριξης των ΟΤΑ. Η ουσιαστική λειτουργία των Περιφερειακών Επιτροπών Αναπτυξιακού Σχεδιασμού, των ΠΕΑΣ, ανήκει στην ΚΕΔΕ για την ενεργοποίησή τους.
Στο Πρόγραμμα του ΕΠΑΝΕΚ, ο κ. Χαρίτσης ανέφερε ότι οι προσκλήσεις δεν έχουν ως δυνητικούς δικαιούχους μόνο ιδιώτες, αλλά έχουν και φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ Βαθμού.
Τέτοιες προσκλήσεις αφορούν: Ανάδειξη και αξιοποίηση δημόσιου κτιριακού αποθέματος, προϋπολογισμός 25 εκατομμύρια ευρώ, δημιουργία πολυλειτουργικών παραθαλάσσιων, παραλίμνιων, παραποτάμιων πάρκων, Προϋπολογισμός 20 εκατομμύρια ευρώ, αξιοποίηση και ανάδειξη αναγνωρισμένων ιαματικών πηγών δικαιοδοσίας των ΟΤΑ Α’ Βαθμού, Προϋπολογισμός 25 εκατομμύρια ευρώ. κ.α.
Η πρόσκληση από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα, Δημιουργία Παρατηρητηρίου για την Περιφερειακή Διοίκηση και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, Προϋπολογισμός 6,1 εκατομμύρια ευρώ. έχει ήδη εκδοθεί από τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Επίσης για τις Υποδομές ηλεκτρονικής διακυβέρνησης για την εφαρμογή των νέων μοντέλων λειτουργίας των ΟΤΑ Α’ και Β’ Βαθμού, Προϋπολογισμού 23.920.000, αναμένεται η επικαιροποίηση των όρων της πρόσκλησης από το Υπουργείο Εσωτερικών και την ΚΕΔΕ, για να προχωρήσει η έκδοση της πρόσκλησης.
Για τα Προγράμματα Ανθρώπινου Δυναμικού, ο κ. Χαρίτησς αναφέρθηκε στο Πρόγραμμα της Κοινωφελούς Εργασίας, με προϋπολογισμό 245 εκατομμύρια ευρώ και στο Πρόγραμμα των Παιδικών Σταθμών, της Εναρμόνισης Επαγγελματικής και Οικογενειακή Ζωής 195 εκατομμυρίων ευρώ και στο Πρόγραμμα των Κέντρων Κοινότητας, το οποίο σχεδιάστηκε από το Υπουργείο Εργασίας.
Ο κ. Χαρίτσης αναφέρθηκε και στο εργαλείο των Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων, των ΟΧΕ, με προϋπολογισμό, 830 εκατομμύρια ευρώ, το οποίο ακριβώς προωθεί ολοκληρωμένες πολιτικές συνεργιών και συνεργασιών μεταξύ των Δήμων, δηλαδή διαδημοτικές παρεμβάσεις.
Αναφέρθηκε επίσης στο Προγράμματα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, για πρωτοβουλίες τοπικής ανάπτυξης, με Πρωτοβουλία Τοπικών Κοινοτήτων, με τον τίτλο ΤΑΠΤΟΚ ως ακρωνύμιο.
Ο Υπουργός όμως αναφέρθηκε και στα νέα χρηματοοικονομικά εργαλεία τα οποία εκπονήθηκαν το προηγούμενο διάστημα. όπως το νέο Ταμείο Υποδομών και θα αρχίσει να υλοποιείται τους επόμενους μήνες. Το νέο Ταμείο Υποδομών αφορά κυρίως στην υλοποίηση υποδομών τοπικού χαρακτήρα. Οι Δήμοι έχουν να παίξουν πάρα πολύ σημαντικό ρόλο σε αυτό το νέο Ταμείο, στο οποίο έχουν δεσμευτεί σημαντικοί πόροι, 200 εκατομμύρια από το ΕΣΠΑ, τα οποία με τη μόχλευση ιδιωτικών πόρων θα ξεπεράσουν τα 400 εκατομμύρια ευρώ.
Αλλο ένα εργαλείο χρηματοδότησης, το Εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων όπου στον προϋπολογισμό του 2016, υπήρξε μια μικρή, αύξηση από τα 700 στα 750 εκ ευρώ και για το 2017 θα πάει στο ένα δισεκατομμύριο ευρώ με σημαντικό στοιχείο ότι δίνει τη δυνατότητα να υλοποιηθούνε έργα τα οποία
για διάφορους άλλους λόγους δεν εντάσσονται από τις Διαχειριστικές Αρχές στα Επιχειρησιακά Προγράμματα, και τέτοια είναι τα δύο Ειδικά Αναπτυξιακά Σχέδια για τις περιοχές του Βορείου και του Νοτίου Αιγαίου.
Στο Εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, η διαχείριση γίνεται κεντρικά από το Υπουργείο Ανάπτυξης σε συνεργασία με όλους τους φορείς Α’ και Β’ Βαθμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τα Επιμελητήρια, στους οποίους έχουν ζητηθεί τις προτάσεις τους για έργα και δράσεις προς ένταξη σε αυτά τα Ειδικά Αναπτυξιακά Σχέδια. Στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του 2017, για τις δύο περιοχές αυτές, έχουν ενταχθεί 25 εκατομμύρια για την κάθε Περιφέρεια και εφόσον υπάρξουν οι αντίστοιχες προτάσεις και υπάρχει ένας σοβαρός σχεδιασμός, και κυρίως υπάρχει ωριμότητα των προτάσεων, θα προχωρήσουν αντίστοιχα προγράμματα και σε άλλες περιοχές της χώρας.
Σημαντικότερη είδηση που έβγαλε η συνάντηση ΚΕΔΕ με τον Υπουργό κ. Χαρίτση ήταν η αναμενόμενη αναθεώρηση των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ της περιόδου ’14-’20 με επιπλέον πόρους, τους οποίους θα λάβουμε το δεύτερο εξάμηνο του 2017.
Η ρήτρα αναθεώρησης, ανέρχεται στα 970 εκατομμύρια για το δεύτερο εξάμηνο του 2017. Το Υπουργείο αναμένει και από την ΚΕΔΕ και από τους Δήμους, ώριμες προτάσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αναθεώρηση των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων για να επωφεληθούν οι Δήμοι και από αυτούς τους σημαντικούς πόρους.
Ο κ. Χαρίτσης αναφέρθηκε στην Υπουργική Απόφαση για την ενίσχυση των δικαιούχων και κυρίως των Δήμων ως προς την επιχειρησιακή ή τεχνική διαχειριστική τους επάρκεια και στην περίπτωση τουυ Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων το οποίο ήδη μέσα από την ομάδα εργασίας προχωρά σε ολοκλήρωση της προτυποποίησης μελετών σε συγκεκριμένες κατηγορίες έργων. Ξεκίνησαν τα έργα οδοφωτισμού. Ολοκληρώνεται αυτή η διαδικασία. Θα ακολουθήσουν και άλλες κατηγορίες έργων, στα οποία το Ταμείο θα ολοκληρώσει την προτυποποίηση των μελετών, όπως έργα ενεργειακής αναβάθμισης, έργα ύδρευσης, αποχέτευσης, αξιοποίηση ιαματικών πηγών, απορρίμματα, αστικές αναπλάσεις, αθλητικές εγκαταστάσεις, καθώς και κάποιες κατηγορίες διαδημοτικών έργων, μεταφορών, χώρων στάθμευσης κλπ.
Σημαντικό είναι ότι όλα αυτά τα έργα εξαιρούνται από το όριο του 60% στην αναλογία υποχρεώσεως συνολικών εσόδων των Δήμων, άρα μπορούν να υλοποιηθούν πέραν αυτού του ορίου που αποτελούσε ένα πλαφόν βραχνά για τους Δήμους.
Τέλος ο κ. Χαρίτσης ανέφερε και ένα νέο πρόγραμμα που αναμένεται να ξεκινήσει εντός ολίγου το οποίο αφορά την παροχή ρευστότητας προς τους Δήμους μέσα και από τη ρύθμιση των δανειακών τους υποχρεώσεων, αλλά δεν θέλησε ακόμη να αναφερθεί αναλυτικά σε αυτό.
